Buikwandpijnsyndroom ACNES

Beknelde zenuw buikwand
Chirurgie

Bij het buikwandpijnsyndroom ACNES (Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome) ontstaat er pijn in de buik door een beknelde zenuw in de buikwand. Ook na een operatie kan een zenuw bekneld raken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn na een liesbreukoperatie of keizersnede. De pijn zit dan op de plek van het litteken.

Beknelde zenuw buik

De pijn bij ACNES kan plotseling of geleidelijk aan ontstaan. Bij het buikwandpijnsyndroom hebben de meeste mensen langere tijd buikklachten; variërend van milde klachten tot onhoudbare buikpijn. Soms heeft iemand dagen aaneengesloten geen last en dan weer dagenlang wel pijn. De klachten verergeren bij activiteiten waarbij de buikspieren in meer of mindere mate worden gebruikt, zoals bukken, overeind komen, huishoudelijk werk, sporten, wandelen en gebogen zitten. De pijn vermindert of verdwijnt als u rustig en ontspannen ligt. 

Enkele feiten:

• Als de pijn heftig is kan het lijken alsof de buikorganen meedoen. Dat is natuurlijk erg verwarrend.
• Soms is de pijn zo erg, dat men er misselijk van wordt. Dit geldt vooral voor bij een beknelling in de bovenbuik.
• Het komt wel eens voor dat mensen om die reden niet graag eten en dus afvallen.
• Sommigen krijgen een opgeblazen gevoel en vinden hun buik dikker of meer gezwollen.
• De pijn bij een beknelling in de onderbuik wordt erger bij een volle blaas. Na het plassen voelt het beter. 
• Bij pijn in de rechter onderbuik wordt vaak gedacht aan problemen aan de blinde darm of darmen als geheel.
• De pijn kan ook zitten in de zij en de rug, tussen de onderste ribben en de bekkenkam.
• De pijn bevindt zich vaker onder navelhoogte, dan boven navelhoogte.
• ACNES komt voor op alle leeftijden.
• Er is nooit sprake van uitval van buikspieren, aangezien het om het afknellen van gevoelszenuwtakjes en niet van spierzenuwtakjes gaat. Wel is het zo dat de afknelling kan leiden tot een overgevoeligheid van het stukje buikhuid dat bij deze zenuw hoort.
• Omdat de pijn steeds op dezelfde plek zit, passen mensen hun houding aan. Bijvoorbeeld door wat scheef of voorovergebogen te gaan staan. 
• Opvallend is ook dat de pijn vrijwel nooit ‘s nachts aanwezig is, behalve als men op de zij ligt op meestal de aangedane kant. Dit betekent bijvoorbeeld dat iemand met pijn in de onderbuik rechts, vaak wakker wordt van pijn bij liggen op de rechterzijde. 

Met één vinger aan te wijzen
Bij het buikwandpijnsyndroom zit de pijn altijd op dezelfde plaats en is door veel mensen met één vinger aan te wijzen. Dit is belangrijk voor de diagnose. Dit stukje huid kan juist:

• minder gevoelig zijn;
• dof aanvoelen;
• slaperig aanvoelen;
• aanvoelen alsof het 'niet van jezelf is';
• als opvallend gevoelig ervaren worden, als licht in de huid geknepen wordt.

Veel patiënten geven dit pas aan nadat er specifiek naar gevraagd of gekeken is. Sommigen zeggen dat de kleding irritant zit of het vervelend is dat er iets langs schuurt. Het eerste wat ze doen als ze thuiskomen, is hun strakke broek verwisselen voor een joggingbroek.

ACNES behandeling

Sommige patiënten zijn al geholpen met het stellen van de juiste diagnose. De geruststelling dat het een onschuldige pijn is, die ontstaat door een afknelling van de zenuw. Een pijn die samenhangt met bepaalde activiteiten en houding. Bent u niet geholpen met een verklaring van de pijn? Dan zijn onderstaande behandelingen mogelijk:

Diagnostische injecties

In eerste instantie wordt een injectie met een plaatselijke verdoving gegeven. Het gebied waar de zenuw door het kapsel van de buikspier heen komt wordt verdoofd. Veel mensen voelen dan direct dat het werkt (30 - 50%). Soms werkt de injectie niet of niet direct. Deze kan dan vaak nog een keer herhaald worden. Na 3 herhalingen is ongeveer 70% van de mensen grotendeels van de pijn af.

Gewone en morfineachtige pijnstillers werken niet of nauwelijks. Het gaat dan bijvoorbeeld om paracetamol, diclofenac, naproxen, tramadol en oxycontin. Het is bekend dat juist deze zenuwpijn matig tot slecht reageert op bovengenoemde pijnstillers.

Pijnpoli

Als de injectie niet of niet voldoende gewerkt heeft, is de volgende stap een behandeling op de pijnafdeling.

Injecties bij ACNES

Na een consultatie op de pijnpoli wordt meestal deze behandeling afgesproken. De behandeling wordt poliklinisch verricht. Hier wordt de injectie met echo verricht. Er wordt lokale verdoving ingespoten op de plaats van de beknelde zenuw. Vervolgens wordt de stroombehandeling via dezelfde naald toegediend voor 2 - 4 minuten. Met de injectie verdoven we de zenuwtakjes die vermoedelijk bekneld zitten. Als u na de injectie minder pijn heeft, dan hebben we de zenuwbeknelling gevonden. Meestal komt de pijn na enkele uren wel weer terug en het kan zijn dat de pijn na de injectie heviger is dan ervoor. Resultaat van de ontstekingsremmer is pas na 2 - 3 weken te verwachten. Bij een deel van de patiënten houdt het pijnstillende effect dagen tot weken aan. Bij een kleine groep patiënten is de pijn zelfs blijvend weg. Bij de patiënten bij wie de pijn terugkeert, stelt de arts voor om de behandeling eventueel te herhalen. Daarna verdwijnt de pijn soms ook blijvend.

30% van de mensen heeft na de behandeling napijn. Deze napijn kan dagen tot weken duren, maar verdwijnt bijna altijd. U kunt hiervoor eventueel een pijnstiller innemen (bv. paracetamol).

ACNES operatie

Als herhaalde injecties en behandeling door de pijnspecialist niet voldoende helpen, kan worden overwogen de beknelde zenuw met een operatie weg te halen.

Voordat deze ingreep wordt gekozen vindt overleg plaats met meerdere specialisten en hulpverleners, waaronder ook een psycholoog. Het kan zijn dat er eerst een gesprek plaatsvindt met de psycholoog om te kijken of er andere factoren een onderhoudende rol spelen in de pijnklachten of om de gevolgen van de pijnklachten op het dagelijks functioneren wat draaglijker te maken.

De operatie vindt meestal plaats onder algehele narcose. Voor de operatie wordt het pijnpunt met een stift aangegeven. Op deze plaats wordt een dwarse snede in de huid gemaakt van ongeveer 4 centimeter lang. De zenuw wordt in eerste instantie los gemaakt van de spierbekleding. Op de plaats waar de zenuw door de rechte buikspier loopt, wordt de zenuw doorgesneden. Het is een relatief kleine ingreep die in principe in dagbehandeling kan plaatsvinden.

Mogelijke complicaties
Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is er ook bij deze operatie kans op het ontstaan van complicaties, zoals:

• nabloeding;
• infectie;
• gevoelsstoornissen van de huid;
• wondpijn.

Na de operatie

• Na uw operatie kan het operatiegebied pijnlijk zijn. U kunt de wond ondersteunen met uw hand of een kussen, vooral bij druk verhogende momenten zoals hoesten, niezen en persen.
• Houdt uw wond de eerste 48 uur na de operatie droog. Daarna mag u douchen en is een schone pleister op de wond voldoende.
• De hechtingen lossen na 6 weken vanzelf op en hoeven dus niet verwijderd te worden.
• U krijg een poliklinische afspraak 4 - 6 weken na de operatie.
• Heeft u eerder klachten neem dan contact op met de poli chirurgie.

Contact opnemen
U neemt contact op bij:

• koorts (hoger dan 38,5 °C);
• lekkage van de wond;
• forse zwelling en/of roodheid van het wondgebied.

Meer informatie over ACNES vindt u op de website van Máxima MC en de ACNES Foundation.