Kromstand en stijfheid grote teen

Hallux valgus et rigidus / cheilectomie

Arthrodese operatie

Orthopedie

U wordt binnenkort geopereerd aan een kromstand en stijfheid van de grote teen (hallux valgus et rigidus). Deze folder kan u helpen zich goed op deze operatie voor te bereiden.

Wat is een hallux valgus et rigidus?

Een hallux valgus et rigidus is een kromstand en stijfheid van de grote teen. Hierdoor gaat het bot aan de binnenzijde van de voet uitsteken. Vaak raakt ook de tweee teen bekneld.

Oorzaak

Bij jonge mensen met een brede voorvoet (spreidvoet) kan een te smalle schoen de grote teen in een hoekstand drukken. Dit kan op den duur leiden tot een blijvende kromstand van deze teen. Ook kan dit ontstaan door 'erfelijke aanleg'. Bij oudere mensen treedt de kromstand op in combinatie met slijtage in het grote teengewricht.            

Klachten

De aandoening kan zowel aan 1 als aan beide voeten voorkomen.

Veel voorkomende klachten zijn:

• Pijn aan het uitstekende botstuk aan de basis van de grote teen.
• Pijnlijke eksterogen.
• Pijn tijdens het afwikkelen van de voet bij het lopen.

Onderzoek en diagnose

Voor een juiste diagnose is alleen lichamelijk onderzoek voldoende. Er wordt een röntgenfoto gemaakt om eventuele slijtage in het gewricht vast te kunnen stellen. De mate van slijtage en kromstand bepaalt welke operatie voor u het beste is.

Voorbereiding

Haal vóór uw ziekenhuisopname elleboogkrukken. U kunt deze o.a. lenen bij de thuiszorgwinkels (neem een legitimatiebewijs mee). Het is belangrijk, dat u de krukken bij opname in het ziekenhuis meebrengt.

Het planbureau maakt voor u een afspraak, enkele weken voor uw opname, op de poli preoperatieve screening voor een preoperatief onderzoek. De operatie kan gebeuren onder algehele anesthesie (narcose) of onder regionale anesthesie. Bij regionale anesthesie, de zogenaamde 'ruggenprik', worden alleen beide benen verdoofd. Daar bespreekt men met u welke verdoving voor u het beste is.

U wordt opgenomen voor dagbehandeling. Dit betekent dat als alles goed gaat, u de dag van de operatie ook weer naar huis mag.

Op de dag van opname leert de fysiotherapeut u vóór de operatie met krukken lopen.

De operatie

Tijdens de operatie wordt via een snee aan de binnen of bovenzijde van de grote teen een deel van het gewricht verwijderd. De botstukken aan weerszijden van het gedeeltelijk verwijderde gewricht worden met 2 metalen pennetjes, schroeven of een plaatje aan elkaar bevestigd. Dit materiaal houdt de botstukken tegen elkaar totdat de botstukken op natuurlijke wijze aan elkaar zijn vastgegroeid.

Na de operatie

Direct na de operatie wordt op de operatieafdeling een drukverband aangelegd, omdat de voet na de operatie nog zal zwellen. Dit verband fixeert de grote teen in de gecorrigeerde stand. Dit moet blijven zitten tot de controle op de gipskamer. Na 7 - 10 dagen krijgt u een gipsschoen.

U gaat naar huis als alles goed gaat en nadat de fysiotherapeut met u geoefend heeft met het lopen met krukken en voorvoet ontlastende schoen. Na de operatie krijgt u een spuitje (Fraxiparine), om trombose te voorkomen. Deze hoeft u niet meer te krijgen zodra u naar huis gaat.

De voorvoet ontlastende schoen
Dit is een loopschoen met een kunststof zool die zodanig gemaakt is, dat de voorvoet boven de grond 'zweeft' en niet belast wordt. Met deze schoen moet u, op de hiel steunend, lopen en staan. Om de wond zo goed mogelijk te laten genezen, doet u het de eerste 5 dagen rustig aan. Dus niet teveel belasten.

Infectie van de wond
Als thuis tekenen van infectie ontstaan (toenemende pijn, toenemende zwelling, roodheid, stank en koorts), neemt u dan contact op met de poli orthopedie, telefoon: 0495 – 57 21 61.

Zwelling van de voet
Het is mogelijk dat de wond op de eerste dag na de operatie nog wat nabloedt. Dikwijls ontstaat een blauwe plek (hematoom).

Vooral in de eerste week na de operatie is de voet pijnlijk en gaat kloppen als u deze naar beneden houdt. U zult merken dat u de voet na de eerste week steeds langer naar beneden kunt houden zonder dat deze pijn doet. Het is belangrijk om de voet zoveel mogelijk hoog te houden om zwelling te verminderen. Deze zwelling kan lang aanhouden, hierbij is 3 - 6 maanden een gemiddelde periode. Over deze zwelling hoeft u zich geen zorgen te maken (mits er geen tekenen zijn van infectie, zie elders in deze folder).

Het regelmatig aanspannen van de kuitspieren helpt om de voet niet te veel te laten zwellen en de kans op trombose (= een stolsel in de bloedbaan) te verminderen. Dit doet u door de voet naar u toe te bewegen (waarbij u de kuitspieren op lengte brengt) en van u af te bewegen (waarbij u de kuitspieren aanspant). U gebruikt hierbij dus uw enkelgewricht. Herhaal deze oefening.

Schroeven
Inwendig geplaatste schroeven kunnen blijven zitten, deze hoeven niet verwijderd te worden, tenzij u daar klachten van krijgt.

IJzeren pinnetjes
Als uw andere teen / tenen zijn gecorrigeerd tijdens de operatie, zitten er vaak uitstekende, ijzeren pinnetjes in de tenen. Deze worden 4 – 6 weken na de operatie verwijderd.

Controle

Er worden controle afspraken voor u gemaakt.

7 - 10 dagen na operatie

• Als voor uw ontslag geen foto is gemaakt gaat u naar de afdeling medische beeldvorming voor een controlefoto.
• Komt u voor controle op de gipskamer. Het drukverband wordt verwijderd en de wond wordt gecontroleerd. Hierna legt de gipsmeester een gipsschoen aan. Deze blijft tot en met de zesde week na de operatie om.

Ongeveer 6 weken na de operatie

• Wordt weer een controlefoto gemaakt.
• U komt voor controle bij uw arts. De arts beoordeelt de geopereerde voet en bespreekt met u de verdere behandeling. In principe mag de voorvoet ontlastende schoen nu afblijven en kunt u weer schoenen dragen. Neem deze mee.

Als de arts het nodig vindt wordt een vervolgafspraak gemaakt.

Het herstel

Na de gipsperiode blijft de teen vaak nog weken stijf en gevoelig. Het litteken op de voet kan nog enkele maanden pijnlijk blijven. Het dragen van (strak) schoeisel is de eerste weken meestal niet goed mogelijk.

Ongeveer 6 - 8 weken na de eerste operatie worden de pennetjes uit de teen verwijderd. Dit gebeurt op de polikliniek en kan meestal zonder verdoving. Als de pennetjes onder de huid verborgen zitten gebeurt dit in een 'halve' dagopname onder plaatselijke verdoving. Schroeven of plaatje kunnen blijven zitten, mits u er geen klachten van heeft.

Doordat de grote teen niet meer beweegt is afwikkelen van de teen niet mogelijk. U kunt daarom nooit meer comfortabel op schoenen met hoge hak lopen.                  

Weer aan het werk

Als u een betaalde baan heeft bespreekt u met uw bedrijfsarts wanneer u weer aan het werk kunt. Uw orthopeed kan en mag hierover geen uitspraken doen.

Oppakken van activiteiten

• Fietsen: zodra u voldoende veilig op- en af kunt stappen.
• Zwemmen: zodra de wond genezen is en u veilig het water in- en uit kunt stappen.
• Autorijden: zodra u weer redelijk kunt lopen en voldoende zeker bent dat u de pedalen met de geopereerde voet kunt bedienen. Autorijden met spalk, geishaschoentje, voorvoet ontlastende schoen en walker wordt sterk afgeraden, omdat de controle over de pedalen hierdoor vermindert. Bij gips rond de voet en/of enkel keert de verzekering niet uit bij schade.
• Douchen: Douchen mag. Zorg dat de voet niet nat wordt. U kunt er een plastic zak om doen.
• Werk (zittend): zodra u voldoende mobiel bent om naar het werk te gaan en u de voet voldoende lang naar beneden kunt houden.
• Werk (staand): zodra u voelt dat u dit aankunt; eventueel in overleg met de bedrijfsarts.

Mogelijke complicaties

Complicaties komen bij deze operatie zelden voor. Bloedingen en/of een ontsteking van de wond kunnen optreden. Soms wordt een kleine huidzenuw beschadigd, waardoor u een doof gevoel in de teen kunt krijgen. Dit is meestal van tijdelijke aard.