Vrijheidsbeperkende maatregelen

De behandelend arts of verpleegkundige heeft met u gesproken over het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen bij uzelf, uw familielid of naaste. In deze folder leest u waarom en wanneer deze maatregelen worden toegepast.

Wat zijn vrijheidsbeperkende maatregelen?

Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn handelingen die gevolgen hebben voor de vrijheid van patiënten. Deze maatregelen worden ook veiligheidbiedende maatregelen genoemd omdat ze voorkomen dat er bij de patiënt letsel ontstaat. In SJG Weert gaat het meestal om het gebruik van bedhekken, belmat, ultra laag bed, tentbed, maar ook het toedienen van rustgevende medicatie. Op de ICU/CCU kan ook gebruik worden gemaakt van polsbanden en de onrustband (dit is een fixatieband om het middel, die in bed gebruikt kan worden). 

Waarom en wanneer vrijheidsbeperkende maatregelen?

In een ziekenhuis komt het regelmatig voor dat een patiënt ernstig verward of onrustig wordt als gevolg van ziekte. Hierdoor kan de patiënt:

• vallen;
• infuuslijnen, drains of katheters (de zogenaamde 'slangetjes') eruit trekken;
• in zijn verwardheid uit bed proberen te stappen terwijl hij net geopereerd is;
• agressief zijn.

Dit is risicovol gedrag waardoor de patiënt lichamelijk letsel op kan lopen. Meestal ziet men op de verpleegafdeling al in een vroeg stadium dat uw familielid mogelijk verward gaat worden. Dan is er vooraf gelegenheid om met de familie over vrijheidsbeperking of andere mogelijkheden te praten. Soms is er een noodsituatie en zijn er geen andere oplossingen. Dan mag de verpleegkundige (in overleg met de behandelend arts) een vrijheidsbeperkende maatregel nemen. In een noodsituatie is er geen tijd om eerst met de familie te overleggen. U wordt echter zo snel mogelijk geïnformeerd over de genomen maatregel.

Het nemen van vrijheidsbeperkende maatregelen gebeurt volgens afspraken waaraan de verpleegkundigen en artsen zich moeten houden. Deze afspraken zijn gemaakt volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).

Doel van de vrijheidsbeperkende maatregelen

• Het voorkomen van letsel bij de patiënt.
• De nodige zorg kunnen geven.

Andere mogelijkheden

Natuurlijk is de vrijheidsbeperkende maatregel niet het eerste waar de verpleegkundigen gebruik van maken. Er zijn enkele andere mogelijkheden waar u als familie of naaste aan kunt meewerken.

• Breng evt. vertrouwde spullen mee vanuit thuis, zoals fotolijstjes, foto’s, klokje en dergelijke.
• Zorg dat de patiënt zich bewust is van de tijd. Praat over de datum en tijd. Zeg bv. "het is maandag vandaag" of "het is 3 uur in de middag."
• Vertel de patiënt dat hij in het ziekenhuis is en waarom.
• Pas de kleding aan, overdag de gewone kleding en een pyjama voor de nacht.

Maak de omgeving veilig. Zorg er voor dat:

• loophulpmiddelen in de buurt staan;
• looppaden in de kamer vrij zijn van obstakels.
• er geen scherpe voorwerpen in de buurt zijn;
• de kamer goed verlicht en opgeruimd is; 

Zorg dat er iemand bij de patiënt is. Dit kan (na overleg met de verpleegkundige) een familielid zijn. Buiten het bezoekuur is het vaak prettig als een familielid aanwezig is.

Breng de patiënt op vaste tijden naar het toilet. Overleg met de verpleegkundige of dit mag en of een familielid of de verpleegkundige dit doet.

Praat over rustige onderwerpen, zorg dat er geen boosheid ontstaat.

Vraag de verpleegkundige wat u zelf nog kunt doen om te zorgen dat de patiënt zo weinig mogelijk in zijn vrijheid beperkt hoeft te worden.

Meer informatie vindt u in de folder 'Verwardheid bij ziekte', te verkrijgen op de verpleegafdeling of te vinden op de website: www.sjgweert.nl