Markeren afwijking borst met een jodiumzaadje

Mammalokalisatie

Mammapoli

Medische beeldvorming

Met u is besproken dat u geopereerd gaat worden aan uw borst. Voor deze operatie wordt een mammalokalisatie (markeren afwijking in de borst) gedaan met een jodiumzaadje. In deze folder leest u hoe het onderzoek verloopt en wat er van u wordt verwacht.

Wat is mammalokalisatie?

De chirurg heeft een hulpmiddel nodig om de exacte plaats van de afwijking te bepalen. Dit gebeurt door een jodiumzaadje in de afwijking te plaatsen.

Er zijn 2 redenen waarom het nodig kan zijn om de afwijking te lokaliseren:

1. De afwijking in uw borst is te klein om te voelen tijdens de operatie.
2. Het is nodig om u te behandelen met chemotherapie voordat u wordt geopereerd. Door deze behandeling kan het zijn dat de afwijking zover slinkt, dat deze niet meer goed voelbaar is.

Het jodiumzaadje is licht radioactief en ongeveer 4 mm groot. Het wordt door de radioloog in de afwijking geplaatst. Soms is het nodig om meerdere zaadjes te plaatsen.

Voorbereiding

Wanneer u bloedverdunnende middelen gebruikt, vertel dit dan aan de verpleegkundig specialist op de mammapoli. Het kan zijn dat u hier tijdelijk mee moet stoppen.

Het onderzoek

De dag van het onderzoek
Op het tijdstip van de afspraak meldt u zich op de afdeling medische beeldvorming. 

Voor het onderzoek
De laborant roept u binnen en vraagt u uw bovenkleding uit te doen. De laborant vertelt duidelijk wat er gaat gebeuren. De radioloog doet het onderzoek en wordt geassisteerd door 1 of 2 laboranten. 

Het onderzoek
Er zijn 2 mogelijkheden om de afwijking in beeld te brengen, zodat de radioloog het zaadje op de juiste plaats in de borst kan brengen:  

1. Inbrengen met behulp van echografie; met behulp van geluidsgolven wordt de juiste plaats van de afwijking vastgesteld.
2. Inbrengen met behulp van röntgenstraling; dit wordt stereotactie genoemd. Hiervoor ligt u op uw buik op een speciale tafel waarbij de borst in een uitsparing hangt. Uw borst wordt tussen 2 plaatjes samengedrukt.

Het is belangrijk zo stil mogelijk te liggen. Vervolgens worden er röntgenfoto’s gemaakt om de plaats te bepalen. De computer berekent de plaats voor het inbrengen van het jodiumzaadje.

De radioloog plaatst met behulp van een naald het radioactieve zaadje in de afwijking. Van tevoren bekijkt de radioloog of hierbij verdoving nodig is.

Na afloop worden er op de mammografiekamer 2 controlefoto`s gemaakt om te beoordelen of het zaadje op de juiste plaats zit. Als het zaadje op de juiste plaats zit, wordt het wondje verzorgd.

Duur van het onderzoek
Het onderzoek met echo duurt ongeveer 30 minuten. Het onderzoek met röntgenstraling (stereotactie) duurt ongeveer 45 minuten.

Na het onderzoek
De borst kan wat gevoelig zijn na de lokalisatie. Bij pijn mag u 2 tabletten paracetamol van 500 mg gebruiken. U mag deze maximaal 4 x daags innemen. Neem geen ibuprofen, deze hebben een bloedverdunnende werking waardoor u een nabloeding kunt krijgen. Koel de borst met een coldpack. Koel ongeveer 10 minuten en herhaal dit na 1 uur.

Na het onderzoek kan u gewoon naar huis gaan. Het is mogelijk dat u een bloeduitstorting krijgt op de plaats van de punctie. Het radioactieve zaadje is niet gevaarlijk voor u of uw omgeving en kan als het nodig is langere tijd blijven zitten.

De dag van de operatie

Op de dag van de operatie wordt het zaadje tijden de operatie opgespoord met een apparaatje dat heel weinig uitstralende radioactiviteit op kan vangen. De afwijking wordt zo teruggevonden en verwijderd.

Er wordt altijd een foto gemaakt van het verwijderde borstweefsel om te kijken of de afwijking mét het zaadje verwijderd is.

Jodiumbron melden bij opname in ander ziekenhuis

Er is veel zorgvuldigheid vereist bij het omgaan met radioactieve bronnen. Wordt u (onverwacht) opgenomen in een ander ziekenhuis, terwijl de jodiumbron nog in uw lichaam zit? Dan moet u aangeven dat er in SJG Weert een radioactieve jodiumbron is geplaatst.

Reizen

Als u naar het buitenland reist, terwijl de bron zich nog in uw lichaam bevindt, moet u een brief meenemen waarin staat hoeveel straling de jodiumbron bevat. De douane kan hiernaar vragen, vooral bij controle op vliegvelden en in havens. Vraag deze brief op tijd bij de mammapoli.