Kolfdagboekje
(Aanvulling op folder 'Borstvoeding')
Vrouw-moeder-kind centrum (VMK)
Borstmassage voor en tijdens het kolven
Masseer de melkgangen en -kliertjes door met een vlakke hand van boven af richting tepel te drukken. Maak cirkelvormige bewegingen met de vingers. Concentreer de bewegingen gedurende enkele seconden op één plek voor u naar een andere plek gaat. Ga in een ronde beweging richting tepelhof.
Strijk licht van de bovenkant van de borst richting tepelhof. Probeer hierbij te ontspannen, dit werkt ook stimulerend op de toeschietreflex.
Wat ook kan helpen is gebruik te maken van de zwaartekracht door voorover te leunen en te ‘schudden’.
Ga voorzichtig te werk!
- Knijp niet in de borst, dit kan kneuzing van het borstweefsel veroorzaken.
- Laat de handen niet over de borst ‘glijden’. Dit kan schrale plekken op de huid veroorzaken.
- Niet aan de tepel trekken, ook dit kan beschadiging van het weefsel veroorzaken.
Effectief kolven
- Zorg dat alle benodigdheden binnen handbereik liggen. Denk hierbij aan de borstkolf, kolfsetje(s), steriele flesjes, een schone katoenen doek en stickers om de datum en naam van uw kind te noteren.
- Voor de aanmaak van moedermelk is vocht nodig. Drink daarom naar behoefte. Het is goed om bij elke kolfbeurt ook iets te drinken.
- Voor het kolven de handen goed wassen met water en zeep.
- Zet de kolf volgens de gebruiksaanwijzing in elkaar.
- Zorg dat u gemakkelijk zit en probeer zo goed mogelijk te ontspannen. Sluit zo nodig de bedgordijnen en maak gebruik van kussens om de armen te steunen.
- Leg een katoenen doek onder uw borsten, deze vangt de gelekte melk op.
- Houd het borstschild tussen wijsvinger en middelvinger en druk het zachtjes tegen de borst. De tepel moet in het midden van het borstschild zitten om schuren van de tepel aan het plastic te voorkomen. Wanneer de tepel tegen de rand van het borstschild schuurt, kan dit kloven veroorzaken. Mocht u twijfelen of u de juiste maat borstschild gebruikt, dan mag u altijd de verplegeing of lactatiekundige consulteren om dit te controleren
- Stel de borstpomp in op de laagste vacuümstand. Zet dan pas het apparaat aan met de aan/uit-toets en begin te kolven.
- Tijdens het kolven kunt u eventueel geleidelijk het vacuüm-niveau verhogen tot een zuigkracht die voor u het beste resultaat en geen ongemak geeft. Kolven mag nooit pijnlijk zijn! Als kolven wel pijnlijk is, is het beter om het vacuümniveau van de borstpomp wat lager te zetten. Bij kolven is het ritme van de zuigbeweging het belangrijkste, niet de zuigkracht. Daarnaast kan pijn tijdens het kolven een negatieve invloed hebben op de toeschietreflex, waardoor de totale hoeveelheid gekolfde melk minder kan zijn.
- Het kan soms enkele minuten duren voordat de melk gaat stromen (de toeschietreflex), dit is normaal. De hoeveelheid afgekolfde melk kan per keer verschillen. De eerste dagen na de bevalling komen er misschien niet meer dan enkele druppels. Deze eerste melk noemen we colostrum. Hierin zitten veel voedingsstoffen en afweerstoffen voor de baby. Ook kleine beetjes van deze melk zijn waardevol. De afweerstoffen zijn gunstig voor de gezondheid van uw kind.
- Als u stopt met het afkolven eerst de pomp uitzetten en dan pas het aanzetstukje van de borst nemen. Dus eerst het vacuüm verbreken om zo overmatig trekken aan de tepel te voorkomen
Afkolfschema’s
Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis is het mogelijk om gebruik te maken van kolfapparaten die door het ziekenhuis beschikbaar worden gesteld. Deze Medela Symphony kolfapparaten beschikken over 2 standaardprogramma's die bedoeld zijn om de melkproductie op gang te helpen. Hieronder vindt u wat meer informatie over de verschillende programma's en hoe u deze kunt toepassen.
Medela Symphony - Initiate programma
Het Initiate programma is ontwikkeld voor de eerste dagen na de bevalling en is bedoeld om de melkproductie te stimuleren en initiëren. Dit is een volledig automatisch programma dat stopt na 15 minuten.
Om het Initiate programma te activeren drukt u op de linkerknop ('aan') om de borstkolf aan te zetten. Binnen 10 seconden na het aanzetten van de kolf drukt u op de rechterknop (de druppeltjes). Het scherm toont de tekst: "Initiate loopt' , waarna u middels de draaiknop het vauümniveau kunt verhogen naar 3 of 4 druppels, afhankelijk van wat comfortabel is voor u.
Vanaf 24 uur na de bevalling is het advies om het Initiate en Maintain programma te combineren. Onderzoek toont aan dat de melkproductie zo eerder toeneemt dan wanneer enkel de Initiate stand gehanteerd wordt. De beste manier om beide programma's te combineren is door eerst 15 minuten op de Initiate stand te kolven en aansluitend 5 minuten te kolven op de Maintain stand.
Medela Symphony - Maintain programma
Wanneer de melkproductie op gang begint te komen, is het tijd om over te stappen op het Maintain programma. Dit is een twee-fase programma dat begint met 2 minuten van korte zuigbewegingen op een laag vacuümniveau om de toeschietreflex te stimuleren, gevolgd door een continue ritme van langzamere zuigbewegingen op een sterker vacuümniveau. Dit programma is het meest geschikt om de borsten volledig leeg te kolven, waardoor de melkproductie verder toeneemt.
Het wordt geadviseerd om over te stappen naar de Maintain stand wanneer:
- Je in 3 opeenvolgende kolfsessies 20 cc in totaal (beide borsten) kolft, of:
- je kolft in 1 kolfsessie op de Maintain stand 50 cc of meer, of:
- Bij volle borsten langer dan 24 uur zonder zichtbare toename in melkproductie, of;
- Op dag 6 na de bevalling (dag van de bevalling is dag 1)
Om het Maintain programma te activeren drukt u op de linkerknop ('aan') om de borstkolf aan te zetten. 10 seconden na het aanzetten van de kolf toont het scherm van de borstkolf de tekst: 'Maintain loopt', waarna u middels de draaiknop het vacuümniveau kunt verhogen naar 3 of 4 druppels, afhankelijk van wat comfortabel is voor u. Het Maintain programma stopt automatsch na 30 minuten, maar voor de meeste moeders is 15 minuten voldoende om de borsten goed leeg te kolven, waarna u de kolf uit kunt zetten via de linker knop. Als na 15 minuten de melk nog steeds in straaltjes stroomt en uw borsten nog vol voelen, kunt u desgewenst nog enkele minuten langer kolven tot de melk druppelsgewijs komt.
Als u geen toegang heeft tot een professionele borstkolf, zoals een huurkolf, kunt u de melkproductie op gang helpen door het volgende te doe:
Bij gebruik van een enkele afkolfset toeschietreflex stimuleren door:
- 5 minuten linkerborst, 5 minuten rechterborst kolven
- Ongeveer 1 minuut stoppen
- En dan opnieuw 5 minuten linkerborst, 5 minuten rechterborst kolven
Door te wisselen van borst heeft u steeds weer een toeschietreflex. Dit stimuleert de melkproductie. De genoemde tijden zijn een richtlijn. Lukt dit niet of is er nog geen melkproductie, probeer dan vaker te wisselen en korter te kolven. Maar probeer toch de totaal aangegeven kolftijd aan te houden.
Bij gebruik van een dubbele afkolfset toeschietreflex stimuleren door:
- 5 minuten beide borsten tegelijkertijd kolven
- Ongeveer 1 minuut stoppen
- Weer beide borsten 5 minuten tegelijk kolven
Of
- 10 minuten achter elkaar beide borsten tegelijkertijd kolven
Sommige moeders merken dat het tussendoor stoppen met kolven de toeschietreflex beter stimuleert dan 10 minuten aan een stuk te kolven. Probeer uit wat voor u het beste werkt.
Hygiëne richtlijnen
Hygiëne is extra belangrijk als de afgekolfde melk gebruikt wordt om een te vroeg geboren of zieke baby te voeden. Goede hygiëne voorkomt de groei van bacteriën. Moedermelk is een goed houdbaar product omdat er, onder andere levende witte bloedcellen in zitten. Zéker als de melk onder de beste omstandigheden bewaard en vervoerd wordt.
Richtlijnen
Was uw handen goed met water en zeep voordat u de borstpomp gaat gebruiken. In het ziekenhuis gebruikt u een papieren handdoek. Neem thuis een aparte handdoek die alleen u gebruikt. Verschoon deze handdoek dagelijks.
In het ziekenhuis krijgt u steriele flesjes om moedermelk in te bewaren. Probeer de binnenkant van de flesjes en dop niet aan te raken.
Het beste is om uw voedingsbeha dagelijks te wassen. Gebruikt u borstkompressen, verschoon deze dan steeds na het kolven.
Het is niet nodig om de tepels extra te wassen voor het afkolven. 1 x per dag douchen is voldoende.
Gebruik geen zeep of lotions, op de tepelhof bevinden zich kliertjes die een vettige stof afscheiden. Deze vettige stof houdt de tepelhof soepel en werkt ontsmettend.
Maak de kolfset na gebruik goed schoon door de losse kolfonderdelen eerst koud en dan warm af te spoelen. U kunt hierbij een afwasmiddel gebruiken of u kunt de kolfset (zie gebruiksaanwijzing) in de afwasmachine reinigen. Daarna goed drogen en bewaren in een schone, droog gestreken theedoek tot u weer gaat kolven. De kolfset moet u 1 x per dag 10 minuten uitkoken.
Tijdens de ziekenhuisopname krijgt u een steriele kolfset. De kolfset wordt dagelijks uitgekookt in de magnetron.
Bewaarschema
Let op!
Afgekolfde melk niet in de deur van de koelkast bewaren i.v.m. temperatuurschommelingen!
Opwarmen
Moedermelk kunt u opwarmen onder de warme kraan, in een flessenwarmer of in een pannetje met warm water.
Warm moedermelk liever niet op in de magnetron. Dit kan namelijk 'hotspots' in de melk veroorzaken en waardevolle bestanddelen van de melk worden vernietigd bij temperatuur boven 55 °C.
Restjes opgewarmde moedermelk mag u niet bewaren.
Verhuur van elektrische borstpompen
Een professionele elektrische borstpomp is een duur apparaat. Omdat u die maar tijdelijk nodig heeft is huren een goedkope oplossing. Het vrouw-moeder-kind centrum verhuurt Medela kolfapparaten. Dit zijn dezelfde apparaten als de kolfapparaten die op de afdeling gebruikt worden. Als er een kolfapparaat voor verhuur beschikbaar is, kunt u deze meteen bij ontslag mee naar huis nemen.
Zodra u het kolfapparaat niet meer nodig heeft, kunt u deze terugbrengen naar het vrouw-moeder-kind centrum. De elektrische borstkolf kan van maandag t/m vrijdag tussen 08:00 - 16:30 uur teruggebracht worden naar de afdeling VMK. Na retourneren van de kolf krijgt u de rekening thuis gestuurd.
U kunt ook een borstpomp huren bij:
Medicura
Maaspoort 64, Weert
Telefoon: 088 - 00 71 100
Zuidzorgwinkel
De Dam 1, Budel
Telefoon: 040 – 25 03 838
Medipoint Zorggroep
Kempweg 33, Roermond
Telefoon: 088 -10 20 100
Vegro Uitleenpunt
Veldstraat 1, Roermond
Telefoon: 0900 - 288 77 66
Kolfdagboekje
Kolfdagboekje van: (naam)
U kunt het kolfdagboekje invullen, eventueel samen met de verpleegkundige, om overzicht te hebben op het kolven. Dit kan u helpen het kolven in uw dagelijks ritme in te passen.
Naam baby:
Tijdstip geboorte:
Dag 1: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 2: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 3: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 4: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 5: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 6: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 7: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 8: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 9: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 10: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
Dag 11: datum:......................... Kolf: O enkelzijdig O dubbelzijdig
