Sanerende ooroperatie

Gehoorverbeterende operaties en trommelvliessluiting

Keel-, neus- en oorheelkunde

Na overleg met uw behandelend arts bent u doorverwezen voor een sanerende ooroperatie en eventueel herstel van de gehoorbeenketen. De operatie is nodig vanwege een chronische middenoorontsteking. Het belangrijkste doel van deze operatie is het verkrijgen van een rustig, droog en veilig middenoor met een intact trommelvlies. Indien mogelijk zullen we daarnaast proberen uw gehoor te optimaliseren.

Wat is een chronische middenoorontsteking?

Patiënten met een chronische middenoorontsteking hebben over het algemeen weinig pijn. Wel ‘voelen’ zij hun oor en komt er van tijd tot tijd vocht uit het middenoor via een gat in het trommelvlies (een ‘loopoor’). Dit vocht heeft meestal een vieze geur. Door de ontsteking is het gehoor bijna altijd verminderd.

Bij een chronische middenoorontsteking groeit er vanuit het trommelvlies soms een opeenstapeling van huidcellen / huidweefsel (een cholesteatoom) in het middenoor dat het bot kan aantasten. Als er cholesteatoom aanwezig is, is er een grotere kans op ernstige complicaties zoals gehoorverlies, evenwichtsstoornissen, verlamming van de aangezichtszenuw of hersenvliesontsteking.

Een cholesteatoom kan niet met medicijnen definitief worden genezen en dus is dan een sanerende ooroperatie nodig waarbij alle huidcellen verwijderd moeten worden. Ook in geval van een chronische middenoorontsteking zonder cholesteatoom is bij falen van antibiotica (oordruppels en/of tabletten) soms een operatieve ingreep nodig.

Voorbereiding

Op de dag van de operatie moet u nuchter zijn, zie folder 'Nuchter blijven voor een ingreep'. U mag alleen, in overleg met de anesthesist, eventuele medicijnen met wat water innemen op de ochtend van de ingreep.

U krijgt voor uw operatie nog een afspraak met de anesthesioloog om te bespreken welk soort verdoving u krijgt.

Operatie

U wordt opgenomen op de verpleegafdeling. Een verpleegkundige begeleidt u naar de kamer en geeft u verdere instructies. Het oor dat wordt geopereerd, wordt gemarkeerd.

Tijdens de operatie haalt de KNO-arts het zieke slijmvlies en het eventueel aanwezige cholesteatoom weg. Afhankelijk van de situatie maakt hij ook het gaatje in het trommelvlies dicht. De operatie vindt plaats via de gehoorgang en/of door middel van een snee achter de oorschelp. Tijdens de operatie kan de KNO-arts besluiten een deel van de gehoorbeenketen te verwijderen. Met behulp van bv. een gehoorbeenprothese kan het gehoor soms weer (deels) worden hersteld. Deze verbetering gebeurt tijdens dezelfde operatie indien door de KNO-arts wordt ingeschat dat dit veilig kan. De KNO-arts kan er ook voor kiezen dit tijdens een tweede operatie te doen. Het trommelvlies wordt hersteld met fascie (bindweefsel), kraakbeenvlies of kunststofmateriaal.

De ingreep op de operatiekamer duurt ongeveer 3 uur. Zodra u wakker bent, brengt de verpleegkundige u naar uw kamer. Aan het eind van de middag komt de arts die u geopereerd heeft bij u langs om het verloop van de operatie met u te bespreken. Meestal blijft u een nacht in het ziekenhuis slapen.

In verband met het grote risico op achterblijven of opnieuw ontstaan van cholesteatoom, wordt u na de operatie tenminste 5 jaar gevolgd met poliklinische controles en scans.

Mogelijke complicaties

Er is een geringe kans op complicaties. U moet zich wel bedenken dat de aanwezigheid van een chronische ontsteking in het oor zelf (en zeker in geval van cholesteatoom) ook tot (vaak dezelfde) problemen kan leiden.

Gehoor: bij elke ooroperatie is er een zeer gering risico op blijvend gehoorverlies door schade van het slakkenhuis. Bij het opruimen van de ontsteking en door het schoonmaken van de gehoorbeentjes kan er ook een beschadiging van het slakkenhuis optreden. Het hierdoor ontstane gehoorverlies kan ernstig zijn en is vaak blijvend.
Evenwicht: omdat het evenwichtsorgaan in het operatiegebied ligt, kunnen evenwichtsstoornissen optreden, maar deze zullen meestal in de loop van de tijd geleidelijk verdwijnen.
Aangezichtszenuw: er bestaat een kleine kans op een beschadiging van de aangezichtszenuw die door het middenoor loopt. Deze zenuw zorgt voor de gelaatsexpressie van het aangezicht (mimiek). Het gevolg kan een halfzijdige aangezichtsverlamming zijn. Soms volgt dan een nieuwe operatie waarbij een zenuwtransplantatie nodig kan zijn.
Smaakzenuw: door het middenoor loopt een kleine zenuw die de smaak verzorgt van het voorste deel van één zijkant van de tong. Bij operaties in het middenoor kan deze zenuw – gedeeltelijk of geheel – beschadigen. Er kan bij een gedeeltelijke beschadiging een tijdelijke (weken) smaakstoornis ontstaan (in ongeveer 5% van de ooroperaties). Wanneer de smaakzenuw in zijn geheel beschadigt, zal de smaakstoornis vrijwel altijd geleidelijk (tot na 6 maanden) weer overgaan.

Na de operatie

U wordt wakker met een hoofdverband om. Dit verband wordt meestal de dag na de operatie verwijderd voordat u naar huis gaat. Dan zit er nog een oortampon in uw oor. Deze wordt meestal 3 - 5 dagen na de ingreep op de polikliniek verwijderd. Vervolgens zitten er nog verschillende oplosbare gaasjes in het oor. Deze lossen vanzelf op en zijn meestal na 2 weken verdwenen.

Uw KNO-arts kan er voor kiezen om u druppels mee te geven om de gazen sneller op te laten oplossen. Als er niet-oplosbare hechtingen zijn gebruikt, worden deze na ongeveer 1 week verwijderd. Uw KNO-arts kan ervoor kiezen om tijdens de operatie een drain achter te laten in het oor. Ook deze zal in de loop van de week verwijderd worden.

Na de operatie kunt u wat duizelig zijn omdat er vlakbij het evenwichtsorgaan is geopereerd. Dit trekt binnen enkele dagen weg. U mag 24 uur niet autorijden vanwege de narcose die u gehad heeft. Het oor kan de eerste dagen lekken met wat bloederig vocht. Voordat u met ontslag gaat, krijgt u een verband mee wat u hiervoor thuis kunt aanbrengen.

Leefregels

Voor het herstel van uw oor zijn er regels waar u zich aan dient te houden.

De eerste 2 weken na de operatie dient u erg rustig aan te doen. Dit houdt in dat u rustig thuis bent, geen zware dingen mag tillen en geen huishoudelijke taken mag verrichten (zoals stofzuigen).
Na 2 weken mag u weer licht huishoudelijk werk doen en ook weer gaan wandelen en stukjes fietsen. U mag echter nog geen inspannende activiteiten ondernemen.
Het oor moet droog blijven tot aan de volgende controle bij de KNO-arts. Dit is meestal 6 weken na de operatie. Uw KNO-arts zal aangeven of u dan uw normale activiteiten weer kunt hervatten.
Niet vliegen, zwemmen, duiken, harde muziek gedurende 6 weken na de ingreep.

Hieronder een overzicht van de leefregels per week:

Week 1:

Oor afgeschermd houden zoals op de polikliniek is aangegeven. Meestal met een net en verband.
Indien antibioticum voorgeschreven, dan graag afmaken.
Tampon in het oor met rust laten. Vaak zijn er dieper in het oor oplosbare tampons.
Regelmatig bedrust.
Niet trappen lopen.
Haar niet wassen – indien wel, dan met afgeschermde oorschelp en oor.
Niet sporten of fysieke activiteit, niet persen op het oor (bv. tijdens stoelgang) of blaasinstrument bespelen.
Niet fietsen, buiten spelen of lopen.

Week 2:

Haren mogen gewassen worden, maar wel oor afgeschermd.
Hechtingen zullen - indien niet verwijderd - vanzelf oplossen. Vraag uw arts of de hechtingen oplosbaar zijn.
Traplopen mag, met mate.
Niet fietsen.
Naar buiten mag maar wel het hoofd bedekken bij tocht of koud weer.
Niet bukken, zwaar tillen, fysieke activiteiten zoals sporten.
Indien weer terug naar school, dan graag erg rustig aan doen.

Week 3 - 4: