Bekkenbodem- en incontinentie-operaties

Gynaecologie

Aanvullende informatie bij de folder 'bekkenproblemen bij vrouwen'

De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer volledig en uitgebreid en bevat een beschrijving van alle bestaande behandelingen met hun voor- en nadelen.

Uit de vele mogelijkheden is in SJG Weert een keuze gemaakt. Dit houdt in dat niet elke behandeling hier beschikbaar is of uitgevoerd kan worden. Uw gynaecoloog zal samen met u bespreken welke procedure of techniek voor u de beste optie is.

Zijn er na het lezen van deze folder nog vragen of twijfels, dan kunt u deze het beste bespreken met uw gynaecoloog.

Inleiding
Bij bekkenbodemproblemen en urine-incontinentie zijn verschillende behandelingen mogelijk. Een operatie is een van die mogelijkheden en is de ingrijpendste behandeling bij deze klachten. Het is daarom goed om te weten wat een operatie inhoudt en welke andere behandelingen er zijn.

U leest in deze folder welke operaties er zijn voor uw klachten en wat u van een operatie kunt verwachten. In de folder 'Bekkenbodemklachten' staan andere behandelingen genoemd. Al deze informatie helpt u bij de keuze voor een behandeling.

Wat de beste behandeling is, hangt af van een aantal dingen: hoe erg zijn uw klachten, hoeveel last heeft u er van, wat heeft het nader onderzoek opgeleverd en wat voor soort verzakking heeft u? Uw gynaecoloog zal u hierover informatie geven en u helpen bij de beslissing.

Er bestaan verschillende operaties voor verzakkingen en urine-incon­ti­nen­tie. Deze operaties gebeuren meestal via de vagina, dus niet via een snee in de buik. Een operatie helpt meestal goed tegen de klachten. Ze gevenveel minder last of de klachten gaan zelfs helemaal over. Aan de andere kant brengt een operatie altijd risico’s met zich mee. En we kunnen niet garanderen dat uw klachten helemaal over zullen zijn.

Bekkenbodemproblemen zijn nooit gevaarlijk voor uw gezondheid. U kunt dus rustig de tijd nemen om de voor- en nadelen van een operatie tegen elkaar af te wegen.

De voorbereiding op een operatie

Een aantal weken voor de operatie vindt het preoperatief onderzoek plaats op de poli preoperatieve screening. Hier bespreekt men ook met u welk soort verdoving u krijgt (narcose, of ruggenprik).

Risico’s

• Trombose. Bij iedere operatie bestaat de kans op trombose, dit is een verstopping van een bloedvat door een bloedpropje. Om dit te voorkomen, krijgt u waarschijnlijk tijdens uw opname iedere dag een injectie in de huid van de buik of het bovenbeen.
• Infectie. Tijdens de operatie krijgt u meestal antibiotica om een infectie te voorkomen.
• Nabloeding.
• Beschadiging van de blaas of de darm.
• Opnieuw een verzakking. Sommige vrouwen krijgen na de operatie opnieuw een verzakking.
• Andere klachten. Het is mogelijk dat de operatie helpt tegen uw klachten, maar dat u er andere klachten voor in de plaats krijgt. Een klein aantal vrouwen krijgt bijvoorbeeld last van ongewenst urineverlies (incontinentie) na een operatie voor een verzakking.

Operatie bij stressincontinentie (ongewild urineverlies)

Bij stressincontinentie verliest u urine als u bijvoorbeeld hoest, springt of lacht. De druk in de buik is dan groot. Een oplossing is om de plasbuis op die momenten even dicht te drukken. Daarvoor krijgt u een kunststof bandje onder de plasbuis. Dit bandje is een soort hangmatje. Als de druk in uw buik verhoogt, wordt de plasbuis tegen dit bandje aan gedrukt, waardoor de urine er minder makkelijk door kan.

Het bandje wordt meestal via de vagina onder de plasbuis gezet. De chirurg maakt vaak 3 kleine sneetjes: 1 in de zogeheten vaginavoorwand onder de plasbuis en 2 in de liezen. De sneetjes in de liezen zijn niet altijd nodig. De chirurg kan ook sneetjes boven het schaambeen maken. Hij zal voor de operatie met u bespreken welke techniek hij gebruikt.

Na de operatie kunt u een paar dagen problemen hebben met plassen. U krijgt dan een slangetje (katheter) in de plasbuis. Verder kunt u een paar dagen pijn in de lies of het bovenbeen hebben. Beide klachten zijn meestal snel weer over.

Operaties bij verzakkingen

Bij verzakkingen zijn verschillende operaties mogelijk, afhankelijk van het orgaan dat verzakt is. Het kan gaan om de baarmoeder, de vaginavoor­wand met de blaas, of de vagina-achterwand, meestal met de dikke darm en soms de dunne darm. Soms zijn meer organen tegelijk verzakt. Dan kan een combinatie van operaties nodig zijn.

Baarmoeder
U kunt een verzakte baarmoeder ophangen aan de eigen banden, vast laten maken aan een stevige bindweefselband in het bekken (het sacrospinale ligament) of eventueel eruit laten halen (dit is vaak niet nodig). 

Welke van deze operaties het beste is bij een baarmoederverzakking, hangt af van uw persoonlijke situatie. Uw gynaecoloog zal dit met u bespreken.

Vaginavoorwand met de blaas
Bij een verzakking van de vaginavoorwand met de urineblaas wordt vaak een operatie gedaan die voorwandplastiek heet. De gynaecoloog maakt een snee in het midden van de voorwand en duwt de blaas terug naar de normale plek. Enkele hechtingen houden de blaas op de goede plaats. De gynaecoloog verstevigt het gebied tussen de vaginavoorwand en de blaas met hechtingen. Daarmee worden nieuwe verzakkingen zo veel mogelijk voorkomen. De vaginavoorwand is door de verzakking wat uitgerekt. De gynaecoloog kan een stuk weghalen en de wand daarna met hechtingen weer dicht maken.

Vagina-achterwand met dikke darm en eventueel dunne darm
De operatie bij een verzakte vagina-achterwand is vergelijkbaar met de voorwandplastiek. Deze ingreep heet achterwandplastiek.

De ingang van de vagina is soms erg wijd. De bekkenbodemspieren zijn verslapt of bij een bevalling ingescheurd. Dan is naast de achterwandplastiek een bekkenbodemplastiek mogelijk. De gynaecoloog maakt de natuurlijke opening in de bekkenbodem steviger en zo nodig nauwer.

Buikoperaties bij een verzakking
Soms is een operatie via de buik beter dan via de vagina. Bijvoorbeeld bij een ingewikkelde verzakking, of als u al eerder bent geopereerd voor een verzakking. Soms is dan een kijkoperatie mogelijk, waarbij de arts twee of drie kleine sneetjes in de buik maakt. Kan dit niet, dan opereert de arts via een grotere snee in de buikwand. Bij deze ingewikkeldere operaties zet de arts vaak een kunststof matje in de buik, waarmee hij de verzakking ‘ophangt’ aan de voorkant van de wervelkolom. Deze operaties worden in ons ziekenhuis niet gedaan. Als het nodig is wordt u verwezen naar een ander ziekenhuis.

Na de operatie

Na de operatie kunt u bijna altijd dezelfde dag weer naar huis. U kunt dan pijn in de onderbuik en schaamstreek hebben. Vraag gerust om pijnstillers als u hier veel last van heeft.

Verder kunt u een tampon in de vagina hebben die een eventuele bloeding moet stoppen. Die tampon wordt 4 uur na de operatie door de verpleegkundige weer verwijderd. U kunt ook een slangetje in de plasbuis hebben om de urine uit de blaas af te voeren. Dit is een blaaskatheter. Deze wordt ook samen met de tampon verwijderd. Als u na het verwijderen van de katheter nog niet meteen zelf kunt plassen, krijgt u mogelijk opnieuw een katheter of we leren u zelf te catheteriseren. Op termijn zal zich dit altijd weer herstellen.

Soms ontstaat er een blaasontsteking. Dan krijgt u een kuur met een antibioticum. De eerste dagen na de operatie zijn vaak pijnlijk. U krijgt zo nodig pijnstillers.

Leefregels voor na de operatie

Conditie 
Het kan zijn dat u zich sneller moe voelt en dat u minder aan kan dan verwacht. U kunt het beste toegeven aan de moeheid en extra rust nemen. Bij pijn mag u max 4 x per dag 2 tabletten paracetamol (500 mg) innemen.

Tillen / diep bukken   

• Gedurende 6 weken mag u niet tillen met boodschappentassen, wasmanden of vuilniszakken.
• Lichte werkzaamheden kunt u geleidelijk aan weer doen, zware lichamelijk inspanning tot na controle niet verrichten.
• Voorkom obstipatie.

Hechtingen
De hechtingen zijn oplosbaar. Wanneer u er last van heeft, kunt u ze na 1 week bij de huisarts laten verwijderen. 

Sporten   
Gedurende 6 weken niet sporten.

Baden / douchen
Douchen mag elke dag, ga niet in bad tot na de controle afspraak op de polikliniek.

Fietsen
Gedurende 6 weken niet fietsen.

Autorijden
Indien u zich goed voelt mag u autorijden. Informeer bij uw verzekering wat toegestaan is.

Werken
In afstemming met uw werkgever mag u gewoon werken.

Afscheiding 
U kunt nog wat bloed of bruine afscheiding verliezen, bloedverlies max. 2 weken, de bruine afscheiding kan nog tot max. 6 weken duren. Is dit toch meer, dan moet u contact opnemen met de polikliniek en/of verpleegafdeling. Gebruik tijdens deze periode geen tampons.

Geslachtsgemeenschap
6 weken geen seks hebben.

Koorts 
In geval van koorts van meer dan 38 ºC en langer dan 24 uur, moet u contact opnemen met de polikliniek en/of afdeling.

Advies 
Zijn er problemen of vertrouwt u iets niet, neem op werkdagen tussen 08:30 - 17:00 uur contact op met de polikliniek gynaecologie.
0495 - 57 23 70  of  0495 - 57 23 74

Bij spoed, ’s avonds en/of in het weekeind neem contact op met de verloskamer:
0495 - 57 21 23 

Wanneer bellen

• Bij aanhoudende pijn / buikpijn.
• Bij aanhoudend en/of toenemend bloedverlies.
• Bij plotseling optredende koorts boven de 38,5 ºC.

LUISTER NAAR UW LICHAAM, STOP ALS U MOE WORDT, GUN U ZELF RUST

Weer thuis

Een operatie is zwaar voor uw lichaam. Het duurt een tijd voordat u zich weer helemaal goed voelt. Dit valt vaak tegen; veel vrouwen verwachten dat ze snel weer de oude zijn. Maar u bent bijvoorbeeld snel moe en kunt misschien minder aan dan u gewend bent. Luister goed naar de signalen van uw lichaam en ga niet te snel weer te veel doen. Uw lichaam heeft tijd en rust nodig om helemaal te herstellen. Na een incontinentieoperatie duurt dit minstens 2 weken, na een verzakkingsoperatie 6 weken. U mag in deze periode geen zware dingen tillen of ander zwaar werk doen. Overleg met uw arts wanneer u weer mag autorijden. Dit is vaak na 2 weken.

Let op de volgende punten:

• Pers niet te veel tijdens de ontlasting. Eet daarom vezelrijk en drink minstens 1,5 liter vocht per dag. Zo nodig kunt u laxerende middelen krijgen.
• Hechtingen in de vagina lossen vanzelf op. Restjes van de hechtingen kunnen via de vagina naar buiten komen. Dat is normaal en kan tot ruim 6 weken na de operatie gebeuren;
• De eerste weken na de operatie kunt u beter geen seks hebben. De wand van de vagina kan daardoor beschadigen. Na ongeveer 6 weken is de wand meestal goed genoeg hersteld. De gynaecoloog zal dit eerst controleren en met u bespreken.

Na de operatie krijgt u een afspraak voor controle bij de gynaecoloog op de polikliniek. Dit is meestal 6 weken na de operatie (of na het ontslag uit het ziekenhuis)