Melanoom

Okselklierdissectie

Dermatologie

In deze folder vindt u uitleg over een okselklierdissectie na behandeling voor een melanoom. Bij deze ingreep worden de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Dit is nodig als er uitzaaiingen in uw lymfeklier(en) gevonden zijn.

Nadat de lymfeklieren uit uw oksel verwijderd zijn, worden deze onderzocht door de patholoog op uitzaaiingen. De aantasting van de lymfeklieren is een belangrijke factor bij het bepalen van het stadium van de ziekte. U krijgt de uitslag ongeveer 5 werkdagen na de operatie. Wetenschappelijk onderzoek heeft nog niet aangetoond dat door het verwijderen van alle lymfeklieren met uitzaaiingen, uw kans op genezing groter wordt. Een operatie is nodig om eventuele plaatselijke problemen in de oksel door uitzaaiingen te voorkomen.

De operatie

U wordt op de dag van de operatie opgenomen op de chirurgische afdeling. Een verpleegkundige bereidt u voor op de operatie. Als u aan de beurt bent, wordt u naar de operatiekamer gebracht. Nadat u onder narcose bent gebracht, verwijdert de chirurg de okselklieren. De ingreep duurt ongeveer 90 minuten.

U wordt voor deze operatie 1 dag opgenomen. Meteen na de operatie gaat u ter observatie naar de uitslaapkamer. U heeft dan een infuus in uw arm voor vocht en eventuele medicatie. Als u wakker bent en alles goed gaat, brengt een verpleegkundige u terug naar de verpleegafdeling.

Wonddrain

Tijdens de operatie krijgt u een wonddrain (slangetje) in de oksel. Via deze drain worden na de operatie lymfevocht en wondvocht afgevoerd. U gaat meestal de dag na de operatie met deze drain naar huis. U krijgt uitleg over het legen en verzorgen van de drain. De drain wordt verwijderd als de productie minder dan 50 cc per 24 uur is. De drain blijft maximaal 7 dagen zitten.

Als u naar huis gaat met de drain, krijgt u voor de volgende dag een telefonische afspraak met de gespecialiseerde verpleegkundige van poli chirurgie.

Mogelijke klachten na de operatie

• Pijn.
• Vochtophoping in het wondgebied.
• Gevoelloosheid van de huid bij het operatiegebied door zenuwbeschadiging, dit kan na een aantal weken gedeeltelijk herstellen.

Pijnbestrijding

Het kan zijn dat u na de operatie nog pijn heeft. Heeft u pijnklachten, neem dan de eerste dagen na de operatie 3 - 4 x per dag 1.000 mg paracetamol in. Dit zorgt er ook voor dat u gemakkelijk met de arm en schouder kunt bewegen. Daarna kunt u de pijnstillers naar behoefte afbouwen.

Complicaties

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Houdt er daarom rekening mee dat u (een van) de volgende complicaties kunt krijgen:

• Nabloeding.
• Wondinfectie.
• Seroom (ophoping van vocht in het wondgebied).
• Stijfheid van de schouder.
• Lymfoedeem.

Seroom

Het kan zijn dat de wond en de huid eromheen na een paar dagen dikker wordt. Dit komt door ophoping van lymfe- en wondvocht dat minder goed wordt afgevoerd. We noemen dit seroom. Het kan dat het seroom door een opening in het litteken naar buiten komt. Dek de wond dan af met bijvoorbeeld een gaasje. Voor bescherming van uw matras kunt u eventueel een zeiltje onder uw hoeslaken leggen.

Seroompunctie
Geeft het opgehoopte vocht een vervelend en/of pijnlijk gevoel, of bent u ongerust, dan kunt u contact opnemen met de poli chirurgie: 0495 – 57 22 70. U krijgt dan een afspraak op het spreekuur bij de gespecialiseerde verpleegkundige om te kijken of een seroompunctie nodig is. Bij een seroompunctie wordt het vocht met een naald en een slangetje afgevoerd. Dit is meestal niet pijnlijk.

Stijfheid van de schouder

Na de operatie mag u, afhankelijk van de pijn, de arm weer gaan gebruiken. Dit betekent dat u uw arm mag bewegen en gebruiken tot het pijn doet. Forceer niet, maar ben ook niet te voorzichtig. Naar verwachting kunt u binnen enkele weken de arm weer net zo gebruiken als vóór de operatie.

Een fysiotherapeut van het ziekenhuis komt de dag na de operatie, vóór u naar huis gaat, bij u langs. Hij geeft uitleg over de oefeningen die u met de arm kan doen om stijfheid van de schouder zoveel mogelijk te voorkomen.

Oefeningen
Soms herstelt de beweeglijkheid van de arm zich niet 'spontaan'. De schouder kan stijver worden na de operatie. Herhaal de volgende oefeningen elke dag 3 - 4 x om de functie van de arm en schouder te herstellen.

Zolang u binnen de pijngrens blijft hoeft u niet bang te zijn dat door de oefeningen de wond opengaat. Ook niet als de hechtingen nog in de wond zitten. Uw arm ontzien en te voorzichtig bewegen is niet goed. Dit kan schouderklachten veroorzaken.

Adem tijdens de oefeningen goed door, let erop dat u uw adem niet vasthoudt.

Houd uw rug recht tijdens de oefeningen, strek uzelf uit.

U kunt de meeste oefeningen zowel staand als liggend doen. Het is goed om liggend te beginnen. In een later stadium is zittend of staand beter, het liefst voor een spiegel. U kunt dan zelf zien of u de oefeningen goed uitvoert.

Oefening 1
Vouw uw handen of pak uw pols vast en breng de armen gestrekt omhoog, als dit mogelijk is (niet forceren!). Laat ze daarna weer zakken.
Herhaal dit 5 tot 10 x.

Oefening 2
Ga met uw gezicht naar de muur staan, met uw tenen ongeveer tegen de muur. ‘Kruip’ met beide handen langs de muur omhoog en weer terug.
Herhaal dit 5 tot 10 x.

Oefening 3
Ga met uw buik tegen de muur staan en beweeg beide armen zijwaarts omhoog, alsof u cirkels op de muur tekent. Breng uw armen weer terug.
Herhaal dit 5 tot 10 x.

Oefening 4
Vouw uw handen achter uw rug tegen elkaar of vouw ze achter uw rug in elkaar. Breng daarna uw armen gestrekt naar boven en weer terug.
Herhaal dit 5 tot 10 x.

Oefening 5
Leg uw handen losjes achter in uw nek. Houd uw ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna naar achteren en weer terug naar voren.
Herhaal dit 5 tot 10 x.

Lukt het niet om de schouder weer helemaal soepel te krijgen met behulp van deze oefeningen, bespreek dit dan met uw casemanager. Het is dan zinvol om begeleiding te krijgen van een fysiotherapeut.

Lymfoedeem
(zie ook de folder Lymfoedeem aan de arm)
Lymfoedeem na een okselklierdissectie is een chronisch ophoping van vocht en eiwitten in de arm of borst aan de kant van de operatie. Het is vaak een late complicatie en kan zich ook jaren later nog openbaren. Het is een complicatie die bij ongeveer 30% van de mensen zal ontstaan.

Klachten
Een beginnend lymfoedeem geeft een moe en zwaar gevoel in uw arm, waarbij ook pijn, lichte zwelling van de arm/hand en tintelingen kunnen voorkomen.

Bij lymfoedeem heeft u een licht verhoogd risico op infecties aan de aangedane zijde. Bij al deze symptomen is het belangrijk dat u dit meldt bij uw arts of gespecialiseerde verpleegkundige om verdere toename van het lymfoedeem te voorkomen. Als het nodig is, verwijzen wij u door naar huidtherapie of fysiotherapeut  gespecialiseerd in manuele lymfedrainage.

Leefregels na de operatie

• Na een okselklierdissectie kunt u het beste, zolang de drain aanwezig is, rustig aan doen. Dit houdt in, geen zwaar lichamelijke activiteiten (zoals zwaar tillen). Rust is goed voor de wondgenezing.
• U mag met een drain douchen. Wel moet de insteekopening goed afgeplakt zijn met een doorzichtige pleister. Is de pleister nat is geworden tijdens het douchen, doe dan een andere pleister erop.
• U mag niet in bad. De wond wordt week. Er kan dan een infectie ontstaan.
• Ga tot 4 weken na de operatie niet zwemmen.