Littekenbreuk

Chirurgie

Wat is een littekenbreuk?

Een littekenbreuk is een 'gat' of een zwakke plek in de buikwand. De buikwand bestaat uit huid, spieren, vetweefsel en buikvlies. Bij een littekenbreuk zit er een zwakke plek in de buikwand. Niet in de huid, maar in het weefsel onder de huid.

Door de zwakke plek komt het buikvlies voor een deel naar buiten. Soms komt er ook een deel van de darmen naar buiten. U voelt dan een bobbel op de plek van de breuk. Die bobbel kan groter worden als u staat, hoest of perst.

Oorzaken littekenbreuk

Een littekenbreuk ontstaat doordat de wond na een buikoperatie niet goed is genezen. Dit kan komen door een bloeduitstorting of een ontsteking aan de wond. Ook is het mogelijk dat u zo ernstig ziek was dat de chirurg de operatiewond niet kon sluiten en de wond vanzelf moest dichtgroeien. De kans op een littekenbreuk na een buikoperatie is ongeveer 10%.

Klachten littekenbreuk

Littekenbreuken geven meestal geen klachten, maar soms kan een littekenbreuk wel pijnlijk of vervelend aanvoelen bij het bewegen. Ook kan  het cosmetisch problemen geven. Bij een grote breuk kunt u last krijgen van rugpijn. Een heel enkele keer kan een stukje darm vast komen te zitten in de littekenbreuk. Soms volgt dan een acute operatie.

Vaststellen en behandeling 

Meestal is de littekenbreuk makkelijk vast te stellen als u staat. Een littekenbreuk geneest niet vanzelf en heeft de neiging groter te worden in de loop van het leven. Als u geen klachten heeft, dan is verdere behandeling van de breuk niet nodig. Tegen lichte klachten kunt u een korset of een breukband dragen.

Als u veel last hebt van de littekenbreuk of als de breuk groter wordt, kan een operatie overwogen worden. Meestal zal de chirurg een CT-scan maken voordat een operatie wordt gepland. Soms komt het voor dat een stukje darm vast komt te zitten in de littekenbreuk. Dan moet er vaak met spoed worden geopereerd.

Operatie

Binnen ons ziekenhuis worden 2 technieken gebruikt om de littekenbreuk te herstellen. Bij beide technieken wordt een kunststof matje met oplosbare nietjes gebruikt om de breuk te bedekken. Dit kunststof matje heeft een speciaal laagje waardoor het matje niet of nauwelijks aan de darmen kan verkleven.

1. Kleine tot middelgrote breuken (afwijkingen tot 6 - 7 cm) worden met een kijkoperatie (laparoscopie) hersteld. Bij deze operatie wordt een smalle camerabuis ingebracht en met behulp van lange instrumenten kan de littekenbreuk los worden gemaakt. Vervolgens wordt een kunststof matje in het buikvlies vastgeniet. Zo wordt de littekenbreuk bedekt. Dit kan naderhand erg pijnlijk zijn. Bij deze operatie krijgt u eerst koolstofdioxide in uw buik geblazen. Dit wordt gedaan om ruimte te maken in de buik zodat de chirurg kan opereren. Na de operatie wordt dit weer verwijderd.
   
   
2. Grote littekenbreuken worden geopereerd met een open techniek. Hierbij wordt het oude litteken verwijderd. Eventuele verklevingen worden daarna losgemaakt. Vervolgens wordt een kunststof matje op een geschikte  plek tussen de spierlagen van de buikwand gelegd. Als het wondgebied erg groot is, kan een drain worden geplaatst. Een drain is een kunststof buisje waardoor het wondvocht kan afvloeien.

Voorbereiding op de operatie

Voor de operatie krijgt u een afspraak op de poli preoperatieve screening. Hier wordt ook de verdoving met u besproken.

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. Na enige tijd als alle controles goed zijn, brengt men u naar de verpleegafdeling. Daar controleert een verpleegkundige regelmatig uw bloeddruk, polsslag en de wond.

Als u niet misselijk bent, mag u na de operatie direct weer eten. Soms is het nodig om met fysiotherapie bewegingsoefeningen te doen en om ademhalingsoefeningen te doen.

Als de littekenbreuk groot was, kunt u een ruggenprikverdoving krijgen om de pijn te verminderen. Dan heeft u ook een blaaskatheter nodig, omdat de blaas dan verdoofd is.  

Zodra de pijn onder controle is, u goed kunt lopen en zichzelf kunt verzorgen, kunt u naar huis. Hoe lang dit duurt, hangt af van de grootte van de littekenbreuk. Dit kan 1 - 7 dagen zijn, maar vaak is dat al na 1 - 3 dagen.

Als u naar huis toe mag, krijgt u een afspraak mee. Als u met een kijkoperatie (laparoscopie) bent geopereerd, hoeven er meestal geen hechtingen te worden verwijderd.

U krijgt dan een belafspraak. Als er wel hechtingen moeten worden verwijderd, krijgt u een controle afspraak op de poli chirurgie.

U kunt nog enkele weken na de operatie last van de wond hebben. Het is  belangrijk om pijnstilling te gebruiken, zodat u weer sneller kunt bewegen. Soms ontstaat op de oude plaats van de breuk een zwelling. De zwelling bestaat uit wat wondvocht. De zwelling gaat vanzelf weg.

Mogelijke klachten na de operatie

Pijnklachten
Met name de kijkoperatie is vaak erg pijnlijk en de eerste dagen na de operatie is de wond nog erg gevoelig. Daarom is het belangrijk om aan de verpleging door te geven of u pijn heeft, dan wordt er zo goed mogelijk gezorgd voor pijnstilling. Ook kunt u last krijgen van pijn in uw schouder. Dit komt doordat uw middenrif wordt opgerekt door de koolstofdioxide en het oprekken een prikkeling van de zenuwen kan veroorzaken.

Misselijkheid
Als u last krijgt van misselijkheid, meld u dit dan bij de verpleegkundige. Dan krijgt u medicijnen tegen de misselijkheid.

Niet goed kunnen plassen
Het is mogelijk dat u na de operatie niet goed kunt plassen. U krijgt dan een urinekatheter in uw blaas. Aan de katheter zit een zakje vast. De urine loopt in het zakje.

Gestoorde wondgenezing
Door de grootte van de operatie en het gebruik van kunststof materiaal kunt u een ontsteking van de wond krijgen. Ook kan er opnieuw een littekenbreuk ontstaan.

Tijdelijke ademhalingsproblemen
Bij een grote littekenbreuk kunt u last krijgen van ademhalingsproblemen, omdat er minder ruimte voor een normale buikademhaling is dan voorheen. Daardoor kunt u kortademig worden.

Darmkrampen en winderigheid
Uw darmen moeten weer op gang komen na de operatie. Het is na deze operatie heel normaal dat u last krijgt van winderigheid of darmkrampen.

Darmletsel
Als er bij de operatie veel verklevingen waren, kan er darmletsel ontstaan. Dit merkt u vaak pas na enkele dagen. Vaak moet dan opnieuw geopereerd worden. Dit komt gelukkig weinig voor (bij minder dan 2% van de patiënten).

Na de operatie

Wat mag u thuis doen?
De eerste 3 weken na de operatie mag u:

• niet meer dan 10 kg tillen;
• niet sporten. Na de eerste 3 weken kunt u weer starten met sporten;
• niet zwemmen of in bad totdat de wondjes goed dicht zijn. Dit duurt meestal rond de 10 dagen. U mag wel douchen.
• u mag wel fietsen en autorijden als u uw dagelijkse dingen weer kunt doen.

Waar kunt u zelf nog rekening mee houden?

Het is belangrijk om voor de operatie te stoppen met roken als u rookt. Mensen die roken krijgen namelijk veel vaker een nieuwe littekenbreuk. Als u overgewicht heeft, is het belangrijk van tevoren juist te trainen en af te vallen. Ook overgewicht leidt tot meer nieuwe littekenbreuken na een operatie.