Blindedarmontsteking

Appendicitis

Chirurgie 

Wat is een blinde darm (appendix)?

De blinde darm (letterlijk aanhangsel) bevindt zich daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm, dat wil zeggen rechts onder in de buik. Omdat de blinde darm soms lang en beweeglijk is, kan een afwijkende ligging ontstaan. Hierdoor wordt pijn van de blinde darm meer in het midden en soms zelfs rechtsboven in de buik gevoeld.

Wat is een blindedarmontsteking?

Blindedarmontsteking begint bijna altijd plotseling. De pijn zit meestal rechts onder in de buik. De ontsteking kan soms zeer heftig verlopen en buikvliesontsteking veroorzaken. In dat geval zit de pijn in de hele buik. Waarom de blinde darm ontstoken raakt, is niet helemaal duidelijk.

De klachten

Bij blindedarmontsteking begint de pijn meestal op, rond of boven de navel, en zakt daarna af naar  rechter onder in de buik. De pijn rechts onder wordt soms voorafgegaan door misselijkheid en braken. Er is een lichte temperatuurverhoging en men voelt zich niet lekker. Het aanraken van de buik en soms het daarna loslaten, doet pijn. Ook hoesten en lachen is soms pijnlijk. Dikwijls wordt ook vervoerspijn aangegeven, bijvoorbeeld als u met de auto over een hobbel rijdt. Soms heeft men enkele dagen vage buikpijn voordat de pijn rechts onder erger wordt.

Onderzoek

Anamnese
Bij het stellen van de diagnose is de voorgeschiedenis en hoe de pijn is begonnen belangrijk. Dit is de anamnese. Ook andere ziektes moeten worden uitgesloten, bijvoorbeeld darminfectie, voedselvergiftiging, niet goed bereid eten, gynaecologische oorzaken (zwangerschap, eierstokontsteking, enz.).

Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek worden de temperatuur, bloeddruk en polsfrequentie gemeten. Daarna wordt beoordeeld of er sprake is van een “geprikkelde buik”.

Bij een geprikkelde buik is er matig tot hevige pijn bij licht indrukken en loslaten van de buik. Dit is een aanwijzing voor buikvliesontsteking. Een buikvliesontsteking kan beperkt zijn, bijvoorbeeld alleen op de plaats van de blinde darm (rechts onder) of door de hele buik aanwezig zijn. In het laatste geval kan er sprake zijn van een doorgebroken blindedarmontsteking.

Laboratoriumonderzoek
Het bloed wordt onderzocht op het ontstekingseiwit (CRP) en het aantal witte bloedlichaampjes (beiden zijn verhoogd bij een ontsteking). Aanvullend bloedonderzoek naar, lever- en nierfuncties kan nodig zijn. Ook urineonderzoek (blaasontsteking, zwangerschap) kan gedaan worden.

Beeldvormend onderzoek:
Om te kijken of het een blindedarmontsteking is wordt meestal een echo onderzoek gedaan. Hierbij wordt door middel van geluidsgolven de blinde darm zichtbaar gemaakt.

Er wordt voor een CT gekozen als:

• patiënten overgewicht hebben;
• er meerdere diagnoses overwogen worden;
• of als met het echo onderzoek de blinde darm niet goed te zien is.

In de late avond/nacht uren wordt alleen onderzoek gedaan als een acute operatie overwogen wordt. De patiënt is dan erg ziek.

In alle andere gevallen wordt het aanvullend onderzoek in de ochtend uren gedaan. Soms moeten patiënten in het ziekenhuis blijven. 

Behandelingsmogelijkheden

Als het duidelijk is dat het een blindedarmontsteking is, is het weghalen van de blinde darm de beste behandeling. Dit is zo voor een doorgebroken en voor een niet doorgebroken blindedarmontsteking. Dit gebeurt meestal met een kijkoperatie (laparoscopie). Hierbij worden 3 sneetjes in de buik gemaakt.

De blinde darm wordt met touwtjes of een nietapparaat weggehaald. Meestal doet de arts de weggehaalde blinde darm in een zakje en haalt deze door een van de gaatjes naar buiten.

Soms is de blinde darm zo ontstoken dat deze niet met een kijkoperatie weggehaald kan worden. Dan wordt een snee gemaakt. Of midden in de onderbuik of rechts onder in de buik.

Waar de snee zit hangt af van:

• ernst van de ontsteking;
• ligging van de blinde darm;
• keuze van de chirurg.

Soms zijn rondom de ontstoken blinde darm de omliggende structuren ook gaan ontsteken. Dit is bij het onderzoek te voelen als weerstand rechts onder in de buik. Men spreekt dan van een appendiculair infiltraat (dit ontstaat meestal na enige dagen ziek zijn en is een natuurlijke reactie van het lichaam). In zo'n geval moet de ontsteking en het infiltraat afkoelen en 'tot rust komen'. Dan wordt iemand met antibiotica behandeld.

Door bloedonderzoek kan het herstel van de blinde darm worden gevolgd. Ook wordt op verschillende tijdstippen de buik onderzocht. Het verwijderen van de blinde darm na een infiltraat wordt tegenwoordig bijna niet meer gedaan. Wel zal dan in sommige gevallen nog een darmonderzoek volgen (colonoscopie).

Mogelijke complicaties

Het ontstaan van complicaties hangt vaak af van de ernst van de ontsteking. Algemene complicaties zoals wondinfectie en nabloeding, zijn altijd mogelijk.

Bij ernstige ontsteking en pus in de buik (geperforeerde blinde darm) wordt antibiotica gegeven.

Bij wondabcessen wordt de huidwond soms weer open gemaakt zodat de pus eruit kan. Het herstel duurt dan meestal langer.

Soms ontstaat er na de operatie een abces (een pus ophoping) in de buik. Dat ontstaat vaak pas na 5 - 15 dagen. U merkt dat doordat:

• u koorts blijft houden of dat de koorts terugkomt;
• u buikpijn blijft houden of weer buikpijn krijgt.

Het abces wordt meestal leeg geprikt met behulp van echo of CT-onderzoek. Een enkele keer wordt opnieuw een kijkoperatie gedaan.  

Een klacht die vaker voorkomt is pijn in de rechter schouder na het opblazen van de buik bij een kijkoperatie. Dat wordt veroorzaakt door prikkeling van de middenrifzenuw door het gas. De pijn kan heel hevig zijn, maar duurt meestal kort (24 - 48 uur).

Na de operatie

Na de operatie heeft u een infuus voor vocht- en medicijntoediening. U mag direct weer eten en drinken. Ook mag u snel uit bed. Bij een niet doorgebroken blindedarmontsteking mag u de dag na de operatie meestal naar huis. U kunt dan weer normaal eten.

De wond wordt met oplosbare hechtingen gehecht. Deze hechtingen hoeven er niet uitgehaald te worden. U krijgt een telefonische afspraak mee voor 3 weken nadat u thuis bent.

Als er geen vocht uit de wond komt, hoeft er geen pleister op de wond. U mag direct na de operatie weer kort douchen. Na een week kunt u ook weer in bad als er geen wond complicaties zijn.

Als er een 'gesprongen blinde darm' (perforatie) is geweest, wordt de blinde darm weggehaald en krijgt u 5 dagen antibiotica. Eerst via het infuus later eventueel als tabletten. U blijft tussen de 2 - 6 dagen in het ziekenhuis.

Het herstel duurt meestal een paar weken. Na thuiskomst kunt u de gewone dagelijkse dingen doen. Zwemmen mag weer 2 weken na de operatie. In de meeste gevallen kunt u 1 week na de operatie in overleg met uw bedrijfsarts weer geheel of gedeeltelijk werken. Sporten is afhankelijk van uw klachten. Meestal lukt dat de eerste weken nog niet, het mag wel als het gaat.