Beslissen doen we samen
Wanneer de laatste fase van uw leven nadert, is het belangrijk dat zowel uw naasten als de zorgverleners om u heen weten wat u wel en niet wilt. Daarom is het verstandig uw wensen tijdig bespreekbaar te maken, te delen en vast te leggen. Maar wanneer moet dit gebeuren? En wie brengt dit gesprek op gang? Hoe zorgen we ervoor dat niet alleen uw huisarts of medisch specialist van uw wensen en gemaakte afspraken op de hoogte is, maar ál uw toekomstige zorgverleners? Dit soort vragen komen bij elkaar in het project ‘Beslissen doen we samen’, waarin (verpleeg) huisartsen en medisch specialisten uit SJG Weert de krachten bundelen om ‘samen beslissen’ verder vorm te geven. Onder andere door te regelen dat zorg in uw laatste levensfase tijdig met u besproken wordt en afspraken goed overgedragen worden. In deze Gezondheidskrant alvast twee inspirerende voorbeelden van hoe een patiënt en een huisarts dit - toch enigszins beladen - onderwerp aanpakken.
“Alles geregeld voor als onze horizon het einde wordt”
Samen met hun huisarts legden Frans en Ria hun medische grenzen vast.
Hoever mag een arts gaan om u beter te maken of uw leven te redden? Om bij ziekte of een naderende dood zo min mogelijk aan het toeval en de emotie over te laten is het verstandig om uw grenzen in de medische behandeling tijdig bespreekbaar te maken en vast te leggen. Frans en Ria de Bruin uit Nederweert hebben dat al lang en breed gedaan. Samen met hun huisarts hebben ze hun wensen besproken en op papier vastgelegd. “Dat geeft veel rust waardoor we onbezorgd van het leven kunnen genieten.”
Wilt u wel of niet gereanimeerd worden bij een hartstilstand? In welk stadium van een ziekte moet de arts de medische behandeling staken? Wat verstaat u onder uitzichtloos lijden? Zijn uw naasten op de hoogte van uw wensen? En wie bewaakt de gemaakte afspraken als u en uw partner daar niet meer toe in staat zijn? Uit angst voor de dood schuiven veel mensen deze confronterende vragen voor zich uit. Met als gevolg dat de naaste familie vaak niet op de hoogte is van de wensen en er in de emotie halsoverkop zware beslissingen genomen moeten worden over leven en dood.
Zijn uw naasten op de hoogte
van uw wensen?En wie bewaakt de gemaakte afspraken
als u en uw partner
daar niet meer toe in staat zijn?
Kwaliteit van leven
Frans en Ria de Bruin uit Nederweert willen het zover niet laten komen. “Mensen verzekeren zich in hun leven tegen allerlei risico’s die waarschijnlijk nooit werkelijkheid worden. De dood is de enige zekerheid in het leven. Alle reden dus om het levenseinde goed en op tijd te regelen”, zegt Ria. Frans vult aan: “In het leven komen diverse momenten voorbij die je aan het denken zetten. Ziekte en sterfgevallen in onze familie en nabije omgeving hebben ons doen beseffen hoe belangrijk het is om onze wensen vroegtijdig bespreekbaar te maken en vast te leggen. Op het moment dat we nog gezond en helder van geest zijn. We zijn 45 jaar getrouwd en bespreken en delen alles met elkaar. Dus ook onze wensen bij ziekte en overlijden. Waar het voor ons op neerkomt, is dat we niet willen lijden als er geen uitzicht meer is op genezing. De kwaliteit van ons leven gaat boven de lengte.”
Zorgvuldigheid boven alles
Voor het bespreken en vastleggen van uw medische grenzen hoeft u niet naar de notaris. Dat kan heel laagdrempelig bij uw eigen huisarts. Een medisch professional die als beste kan beoordelen of er sprake is van een vrije keuze en bij wie u ook op elk gewenst moment kunt terugkomen om uw wensen kosteloos aan te passen.
Frans: “Onze huisarts ging zeer zorgvuldig te werk. Ze heeft ons verder aan het denken gezet en ons bewust gemaakt van wat we medisch gezien wel en pertinent niet willen. De wilsverklaringen rond euthanasie en niet-reanimeren die we in de jaren negentig - toen we nog in Zuid-Limburg woonden - hadden laten opstellen, bleken niet meer aan de eisen van deze tijd te voldoen. De huisarts in Nederweert gaf ons denkwerk mee naar huis en vroeg ons om onze wensen zo nauwkeurig mogelijk te omschrijven. We hebben meerdere gesprekken gehad. Pas bij de derde toetsing kon ze de documenten goedkeuren. Onze wensen zijn vastgelegd in een euthanasieverklaring, een wilsverklaring Levenseinde en een Volmacht Medisch Handelen waarin we onze oudste zoon de volmacht geven om onze wensen bij de behandelend arts onder de aandacht te brengen als we dat zelf niet meer kunnen. Daarnaast heeft de huisarts onze wilsverklaringen gedeeld met collega-huisartsen, de Spoedeisende Hulp in SJG Weert zodat ook zij op de hoogte zijn van onze wensen.”
Zorgvuldigheid is van groot belang, stelt Ria. “Niet alleen wij, maar ook de huisarts moet achter de gemaakte afspraken staan. De arts moet bereid zijn om onze wens zelf of via een collega-arts in te willigen. Daarnaast mogen de gemaakte afspraken rond euthanasie en wel of niet behandelen niet indruisen tegen de medische beroepsethiek en wettelijke bepalingen. Uiteindelijk beslis je dus samen, het is een samenwerking tussen patiënt en arts. Een keer per jaar hebben we een gesprek om te toetsen of onze wensen nog actueel zijn.”
“Ook de huisarts moet achter de
gemaakte afspraken staan.”
Als het om ziekte of overlijden gaat, laat het echtpaar de Bruin graag zo min mogelijk aan het toeval over. Frans en Ria zijn precies op de hoogte van elkaars wensen, bijvoorbeeld rond de orgaandonatie en uitvaart, en hebben die ook met hun kinderen gedeeld. In geval van acute nood liggen hun wilsverklaringen en medicijnpaspoorten voor het ambulancepersoneel klaar in de meterkast. Verder lieten Frans en Ria jaren geleden al een levenstestament opmaken bij de notaris. “Ook daarin kun je medisch-gerelateerde wensen vastleggen. Bijvoorbeeld dat er bij wilsonbekwaamheid van je partner middelen worden vrijgemaakt voor de dagelijkse verzorging. Omdat je persoonlijke wensen en inzichten door de jaren heen veranderen, hebben we ons levenstestament al meerdere keren laten aanpassen.”
Genieten van het leven
Met het einde als horizon heeft het echtpaar de zaken goed geregeld. Die wetenschap geeft hen de rust om te reizen, sporten en genieten van het leven. “Natuurlijk kun je niet alle risico’s uitsluiten en dat willen we ook niet. Als ik op straat een hartstilstand krijg en door omstanders wordt gereanimeerd, dan is dat maar zo. Ook al is dat niet te hopen aangezien de kans op overleving en een goed herstel heel klein is. Ik ga niet rondlopen met een niet-reanimeren-penning op de borst omdat ik niet steeds herinnerd wil worden aan het einde. Zoals gezegd: de kwaliteit van het leven is het allerbelangrijkste.”
Uit privacyoverwegingen zijn de namen van Frans en Ria de Bruin gefingeerd
Gezondheidskrant SJG Weert • nummer 2 • september 2017 • pag. 10-11
