‘Praten over je angst, het is zó belangrijk’

17 april 2020

Terwijl heel Nederland wordt gevraagd afstand te houden, staan zij in de frontlinie om te helpen. Ook de hulpverleners van SJG Weert zijn dag en nacht bezig om het coronavirus te bestrijden en levens te redden. In deze serie laten we zien wie onze lokale helden zijn en waar zij in deze bizarre tijd tegenaan lopen. Vandaag aflevering 4: psychiatrisch verpleegkundige Anita van Limpt.

In de strijd tegen het coronavirus gaan de emoties vaak alle kanten op. Daarom staat er in SJG Weert een team van professionals klaar om patiënten, familie en medewerkers te ondersteunen in hun angst, hun zorgen en verdriet. Anita van Limpt (51), consultatief psychiatrisch verpleegkundige, deelt haar ervaringen. “In alle ellende zijn er ook mooie momenten. Daar grijp ik me aan vast, die geven de kracht om door te gaan.”

Anita is wel wat gewend als het op emoties aankomt. Sterker nog, het is haar vak: patiënten geruststellen en hun angsten bespreekbaar maken. Maar de zorgen en het verdriet waarmee de psychiatrisch verpleegkundige deze weken wordt geconfronteerd, zijn van een andere orde. “Bijna alle patiënten die worden opgenomen zijn doodziek en worden geïsoleerd verpleegd. Je voelt hun eenzaamheid en ziet de angst in hun ogen. Ga ik dit overleven? Moet ik beademd worden? Is er voor mij nog wel een IC-bed beschikbaar? Kan ik nog afscheid nemen van mijn partner? Met dit soort vragen zie je mensen worstelen.”

Er zijn en luisteren
Om de angst wat draaglijker te maken, zat Anita de afgelopen weken bij tientallen mensen aan het bed. Soms om alleen even een hand vast te houden, vaak om diepgaande gesprekken te voeren. “Ik ondersteun mijn collega’s op de vierde etage en de intensive care. Zij leveren fantastisch werk, maar hebben in de drukte te weinig tijd voor emotionele ondersteuning. Tijd die ik wel heb. Mijn belangrijkste boodschap is dat ik er ben. Zeker als de emotionele nood zo hoog is, willen patiënten graag gehoord worden. Gewoon er zijn en luisteren. Dat is het allerbelangrijkste, merk ik. Omdat ik een beschermend pak en een mondmasker draag, komt het meer dan ooit aan op mijn ogen en mijn stem. Maar ook dán kun je zoveel voor iemand betekenen.”

Emotioneel afscheid
Haar getuigenissen snijden dwars door de ziel. “Een paar weken geleden kwam een oudere man afscheid nemen van zijn zieke vrouw. Ze waren al heel lang getrouwd. Daags na haar overlijden werd hij zelf binnengebracht. Hij was ernstig ziek en intens verdrietig. Op verzoek van de arts ben ik met hem en zijn kinderen gaan praten. Met hulp van een collega heb ik kunnen regelen dat deze man vanaf zijn ziekbed via een livestreamverbinding de uitvaart van zijn vrouw kon bijwonen. Omdat hij zelf te verzwakt was, heb ik de laptop voor hem vastgehouden. Aan het einde van de plechtigheid, toen de camera inzoomde op de kist, heb ik een stap terug gedaan zodat hij persoonlijk afscheid van zijn vrouw kon nemen. Toen werd het mij ook teveel”, vertelt Anita.   

Aandacht voor collega’s
Ook voor medewerkers die de druk de afgelopen weken fors hebben zien toenemen, staat de psychiatrisch verpleegkundige klaar. Samen met de klinisch psychologen, medisch maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers en de vertrouwenspersoon van het ziekenhuis ondersteunt zij collega’s die er emotioneel doorheen zitten. “Het verdriet van patiënten en familie raakt natuurlijk ook de medewerkers. Zoveel mensen die ernstig ziek zijn en geen bezoek mogen ontvangen, dat laat je niet onberoerd. Daarbij hebben ook zij natuurlijk hun zorgen over hun eigen veiligheid en die van hun gezin. Daarom luisteren we heel goed naar wat medewerkers nodig hebben. We schuiven aan tijdens de koffiepauze of staan klaar aan het einde van de dienst. Artsen en verpleegkundigen weten ons goed te vinden. Op de IC worden we er bijvoorbeeld bij geroepen om de patiënt op z’n gemak te stellen voordat hij onder narcose gaat. Het is fijn om te merken hoezeer onze ondersteuning wordt gewaardeerd.” 

Troost
Hoe groot het verdriet in deze tijden ook is, er blijven genoeg momenten over van troost. “De verbondenheid tussen medewerkers is on-voor-stel-baar. Wat er ook gebeurt, ze zijn er onvoorwaardelijk voor hun patiënten en elkaar. Geweldig om te ervaren. Iedereen helpt elkaar. Ook wij als ondersteunende krachten staan niet alleen in onze zorgen. Als het nodig is, kunnen we ze delen met de klinisch psycholoog.”

Het mooiste compliment voor haar werk kreeg Anita vorige week van de coronapatiënt die zijn vrouw verloor aan het virus. De man is fysiek inmiddels aan de beterende hand. Hij bedankte Anita voor de goede zorgen en toonde zich strijdbaar. ‘Dankzij jou kan ik er weer voor gaan’, zei hij. Geen idee wat er verder nog op mijn pad komt, maar dat moment zal ik nooit meer vergeten.”

‘Praten over je angst, het is zó belangrijk’