‘Patiënten helpen om de kracht in zichzelf terug te vinden’
Jaarlijks komen bijna 400 patiënten van SJG Weert op verwijzing van hun medisch specialist op de polikliniek Medische Psychologie. Kinderen en volwassenen met een lichamelijke aandoening of onbegrepen lichamelijke klachten die mentaal een steuntje in de rug nodig hebben. De vijf ziekenhuispsychologen helpen hen om sterker te worden en weer met vertrouwen het leven op te pakken.
Ziekte treft niet alleen het lichaam. Zeker bij kanker of hartfalen wordt de geest flink op de proef gesteld. Veel mensen zijn bang voor wat komen gaat. Bang om misselijk te worden van de chemo bijvoorbeeld. Bang om dood te gaan. Of bang voor een terugval zodra de ziekte is overwonnen. Soms kan ook een ongeluk of een nare, medische behandeling voor angst zorgen. “Bij kinderen zien we dat geregeld. Ze durven dan na een operatie bijvoorbeeld niet meer te gaan slapen of ontwikkelen angst voor het ziekenhuis”, vertelt Elke de Ruijter, GZ-psycholoog bij SJG Weert.
De puzzel ontrafelen
Ook bij lichamelijke klachten waar geen duidelijke medische oorzaak voor wordt gevonden, kunnen patiënten via hun medisch specialist terecht bij de poli Medische Psychologie. Het gaat dan om onbegrepen klachten zoals chronische buikpijn, misselijkheid, flauwvallen, concentratieproblemen of extreme vermoeidheid. Serieuze problemen die het dagelijks leven flink kunnen belemmeren. Mensen durven bijvoorbeeld niet meer alleen de deur uit, gaan situaties vermijden en kunnen zo in een isolement belanden.
Met dit soort angsten en belemmeringen die het gevolg zijn van lichamelijke klachten gaan de ziekenhuispsychologen concreet aan de slag. “In gemiddeld vijf consulten proberen we samen met de patiënt en soms met diens partner de puzzel te ontrafelen. In de meeste gevallen komen we een eind op weg. De mensen die onze poli bezoeken, hebben doorgaans geen zware psychiatrische problemen. Ze hebben mentaal een zetje in de goede richting nodig. Wanneer langdurende, meer intensieve begeleiding vereist is, bijvoorbeeld bij een zware depressie, zorgen we voor een goede verwijzing”, zegt klinisch psycholoog Sabine van Elst. Samen met kinder- en jeugdpsycholoog Elke de Ruijter, GZ-psychologen Miranda Hanssen en Ruth Clout, basispsycholoog Lieke Gerrits en psychodiagnostisch werker Betty van Zandvoort vormt zij de poli Medische Psychologie.
Korte lijnen
Patiënten vinden op dit spreekuur allereerst een luisterend oor. Per consult wordt driekwartier (en indien nodig langer) ingeruimd zodat er alle tijd is om de klachten te bespreken en samen een behandelplan op te stellen. Dat is prettig voor de patiënt, maar ook voor de specialisten die minder tijd hebben voor een consult. Zij doen graag een beroep op de expertise van de ziekenhuis psychologen aangezien dit herstel van de patiënt of het acceptatieproces ten goede komt. Sabine: “Omdat wij in het ziekenhuis werken, weten specialisten ons makkelijk te vinden. We werken nauw samen. Zeker hier in SJG Weert zijn de lijntjes heel kort.”
De kracht in jezelf
De behandeling bestaat meestal uit cognitieve gedragstherapie waarbij de patiënt leert om vervelende gedachten en negatieve denkpatronen om te buigen. Ook hypnotherapie of EMDR wordt vaker ingezet om trauma’s of onbegrepen (pijn)klachten te behandelen. Of internettherapie die vanuit de thuissituatie gevolgd kan worden. Soms kan een psychologisch onderzoek nodig zijn, bijvoorbeeld om geheugen- of concentratieproblemen in kaart te brengen. Bij kinderen gebeurt dit om een eventuele ontwikkelingsachterstand vast te stellen. Sabine: “Alles wat we doen, is erop gericht om de lichamelijke en psychische klachten te verminderen en mensen weer op weg te helpen. Het geeft veel voldoening om te zien hoe iemand afrekent met zijn trauma of sterker uit zijn ziekteproces komt.” Collega Elke knikt instemmend. “Dat is ook precies wat mij drijft in mijn werk. Kinderen helpen de kracht terug te vinden in zichzelf, dat geeft veel voldoening.”
Gezondheidskrant SJG Weert • nummer 3 • december 2018 • pag. 17
