Hoe fijn het ook is om voor je naaste te zorgen, het kan ook zeer belastend zijn. Daarom is het goed om te weten dat je er als mantelzorger niet alleen voor staat. Om je heen zijn er genoeg mensen die je kunnen ondersteunen. Vrijwilligers én beroepskrachten. Zoals deze drie professionals die ieder vanuit hun eigen vakgebied klaar staan met een luisterend oor en deskundig advies.
Nadja Ommering
Functie: klinisch geriater SJG Weert
“Op onze polikliniek geriatrie spreek ik dagelijks mantelzorgers van oudere patiënten, vaak de partner of de kinderen. Ze komen naar het spreekuur omdat ze hebben gemerkt dat hun naaste achteruitgaat. Vaak zijn er problemen met het geheugen of de mobiliteit. Of er spelen andere aandoeningen die maken dat mensen kwetsbaarder worden.
Om een goed beeld te krijgen van wat er aan de hand is, nemen we op de poli uitvoerig de tijd voor zowel de patiënt als zijn mantelzorger. Eerst spreek ik hen samen. Vervolgens neemt de geriatrisch verpleegkundige een aantal tests af, gericht op onder meer het geheugen en de stemming. In de tussentijd praat ik verder met de mantelzorger. Daarna volgt nog een lichamelijk onderzoek. Aan het einde van dat eerste consult komen we weer samen om de diagnose en een plan van aanpak te bespreken. Soms is er eerst nog aanvullend medisch onderzoek nodig.
Een veelgestelde vraag die ik van mantelzorgers krijg is: waar kan ik hulp en advies krijgen? Het komt regelmatig voor dat de zorg voor hen een te grote belasting wordt. Dan trekken ze aan de bel om te voorkomen dat het misgaat. Afhankelijk van de hulpvraag verwijs ik mensen bijvoorbeeld naar een casemanager dementie of een mantelzorgondersteuner. Zij zijn gespecialiseerd in deze begeleiding en kunnen patiënten en mantelzorgers één-op-één ondersteunen. In het medische vervolgtraject houd ik als geriater de vinger aan de pols. Waar nodig blijf ik de patiënt en zijn mantelzorger volgen.”
Sanne Kuepers
Functie: mantelzorgondersteuner bij Punt Welzijn
“Zorgen voor een ander is mooi, maar kan ook lastig zijn. Veel mantelzorgers vinden het moeilijk hun grenzen aan te geven. Begrijpelijk. Het begint met een beetje zorg en zonder dat je het in de gaten hebt, blijft er steeds minder tijd over voor je hobby’s en je sociale leven. Schuldgevoel speelt ook vaak een rol, je wilt je hulpbehoevende naasten niet aan hun lot overlaten.
Mantelzorgers komen via verschillende wegen bij mij. Op verwijzing van de huisarts of thuiszorg, maar ook uit eigen beweging. Als mantelzorgondersteuner breng ik in kaart wat mensen nodig hebben om op een fijne manier voor hun naaste te kunnen zorgen. Bijvoorbeeld door de taken binnen de familie en vriendenkring wat evenwichtiger te verdelen. Verder begeleid ik mantelzorgers bij hun veranderende rol. Je bent niet alleen maar de mantelzorger van je vader of moeder, je moet ook de zoon of dochter kunnen blijven. Mijn belangrijkste advies? Durf de hulp van je omgeving in te schakelen. Veel mensen vinden het fijn om te helpen en bieden hun hulp ook aan. Voel je niet bezwaard en maak daar gebruik van. Maak de hulpvraag ook klein en concreet. Vraag bijvoorbeeld om een keer boodschappen te doen. Als je geen netwerk hebt om op terug te vallen, bekijken we welke mogelijkheden er nog meer zijn. Er zijn vaak nog alternatieven waar je niet van op de hoogte bent.
Mantelzorgondersteuning is er niet om de zorg over te nemen. Integendeel. Het doel is juist dat we het zo organiseren dat iemand op een fijne manier voor een ander kan blijven zorgen. Daarvoor is het belangrijk dat je op jezelf past. Je kunt pas voor een ander zorgen als je goed zorgt voor jezelf.”
Mariëtte Claessens
Functie: sociaal makelaar in Cranendonck
“Op verwijzing van de huisarts of diens praktijkondersteuner kunnen mantelzorgers een afspraak met mij maken voor een kop koffie en een luisterend oor. Daar begint het mee en voor veel mensen is dat misschien wel het belangrijkste. Ze zijn overbelast, alleen maar aan het zorgen en regelen, en willen even hun verhaal kwijt. Zich begrepen voelen. En ontlast worden.
Gaandeweg het gesprek, als de hulpvraag duidelijk is, bekijk ik hoe ik mijn netwerk als sociaal makelaar zo goed mogelijk kan inzetten voor de mantelzorger. De een heeft behoefte aan een maatje, een vrijwilliger die meehelpt bij de zorg of in de huishouding. De ander zoekt iemand die de regeltaken en het papierwerk voor zijn zieke partner kan verzorgen. Weer een ander snakt naar een ontspannen uitje of wil graag in contact komen met andere mantelzorgers. Dankzij het uitgebreide netwerk, waarin we kennis en inzet van vrijwilligers, professionals en sponsors binnen de regio met elkaar verbinden, is er veel meer mogelijk dan mensen vaak denken. Zo is het bijvoorbeeld verstandig om even je zorgpolis te checken. Het kan zo maar zijn dat mantelzorgondersteuning wordt vergoed.
Wat me opvalt in mijn gesprekken is dat mantelzorgers ver over hun eigen grenzen heengaan. Ik druk hen op het hart om op tijd aan de bel te trekken als de zorg te zwaar dreigt te worden. Blijf er niet mee rondlopen, maak het probleem bespreekbaar. Het laatste waar jouw naaste bij gebaat is, is dat jij van mantelzorger patiënt wordt.”
Cranendonck heeft drie sociaal makelaars: Mariëtte Claessens (Soerendonk, Budel-Schoot en Budel-Dorplein), Marina Bukkems (Maarheeze) en Noud van Leeuwen (Budel en Gastel).
Gezondheidskrant SJG Weert - december 2021 - nummer 3 – pagina 9
