Zeker voor patiënten met nierfalen - een chronische en gevaarlijke complicatie van diabetes, een hoge bloeddruk en hartfalen - is gezonde voeding van levensbelang. “Hoe eerder we schade aan de nieren vaststellen, hoe meer tijd er is om het proces van achteruitgang te vertragen. Een gezonde leefstijl speelt daarbij een cruciale rol”, zegt internist Vikash Marapin van SJG Weert. Hij is gespecialiseerd in chronische nierziekten.
Veel mensen beseffen nog niet hoe belangrijk de nieren zijn. Ze filteren het bloed en regelen de bloeddruk, zuurgraad en vochthuishouding. Ook houden de nieren het calcium- en fosfaatgehalte op peil zodat de botten sterk blijven. “Bij nierfalen zijn deze functies verstoord en moeten de nieren steeds harder werken om afvalstoffen en vocht uit het lichaam te verwijderen. In de meeste gevallen zijn diabetes, een hoge bloeddruk of hartfalen de oorzaak van nierschade. Meestal komen deze aandoeningen naast elkaar voor en versterken ze elkaar. Soms kan een auto-immuunziekte de nierfunctie aantasten”, vertelt Vikash Marapin.
Gezonde voeding
Omdat nierfalen een complex samenspel is van medische factoren, werken de internisten, cardiologen, urologen en diëtisten van het Weerter ziekenhuis nauw samen bij de behandeling. “Nierfalen is niet te genezen, alleen af te remmen. Als de nieren hun werk niet meer optimaal kunnen doen, is het verstandig om ze zo min mogelijk te belasten. Dat betekent dat we zo min mogelijk medicijnen voorschrijven die schadelijk kunnen zijn zeker voor patiënten met nierfalen - een chronische en gevaarlijke complicatie van diabetes, een hoge bloeddruk en hartfalen - is gezonde voeding van levensbelang. “Hoe eerder we schade aan de nieren vaststellen, hoe meer tijd er is om het proces van achteruitgang te vertragen. Een gezonde leefstijl speelt daarbij een cruciale rol”, zegt internist Vikash Marapin van SJG Weert. Hij is gespecialiseerd in chronische nierziekten voor de nieren. Gezonde voeding wil in dit geval zeggen: niet teveel zout en eiwitten en voldoende calcium en fosfaten. Vanzelfsprekend komt daarbij het advies om veel water te drinken, niet te roken en voldoende te bewegen”, zo licht de internist toe.
Belang van vroege diagnose
Het verraderlijke is dat de meeste patiënten met nierfalen niet eens weten dat hun nierfunctie is aangetast. De échte klachten treden meestal pas op wanneer de nieren nog maar voor slechts 10% functioneren. De patiënt krijgt dan bijvoorbeeld last van ernstige vermoeidheid (bloedarmoede), een hoge bloeddruk, misselijkheid of spierkrampen. Vikash Marapin: “In dat stadium verlaat nog maar 10% van de afvalstoffen in het bloed via de urine het lichaam. De overige 90% hoopt zich op, met alle levensbedreigende risico’s van dien.”
Daarom is het dus belangrijk om nierfalen zo vroeg mogelijk vast te stellen. En dat gebeurt gelukkig ook. Patiënten met diabetes en een hoge bloeddruk gaan regelmatig voor bloed- en urineonderzoek naar de huisarts. Bij een nierfunctie van 60% of lager, volgt direct een verwijzing naar de internist. Daarnaast worden er ook patiënten via de cardioloog ingestuurd. “Als het hart niet goed meer pompt, krijgen de nieren immers ook minder bloed”, zo verklaart de internist.
Kwaliteit van leven
Jaarlijks komen ongeveer 120 nieuwe patiënten met nierfalen naar de poli Interne Geneeskunde in Weert. Bij de overgrote meerderheid stabiliseert de nierfunctie zich als gevolg van de juiste medicijnen en een gezonder eet- en leefpatroon. Slechts een handvol patiënten is aangewezen op een niervervangende therapie: nierdialyse in het Dialysecentrum Weerterbergen, buik-spoeling (peritoneale dialyse) of een niertransplantatie. Marapin: “Ook in die situatie regelen wij de zorg en begeleiding. Soms blijkt na overleg met de patiënt en zijn familie dat ‘niets doen’ het beste alternatief is. Als de leeftijd erg hoog is en de gezondheid zeer broos, kan dialyse of een donornier te riskant zijn. Dan zetten we samen in op een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.”
Gezondheidskrant SJG Weert • nummer 2 • september 2019 • pag. 9
