Een nieuw ziekenhuis ontwerpen, hoe doe je dat?

11 november 2022

SJG bouwt aan de toekomst

Begin dit jaar rolde het ontwerp voor nieuwbouwfase 1 van de tekentafel bij Wiegerinck Architecten in Arnhem. Een compact, flexibel en toekomstbestendig SJG Weert. Architect Koen Arts legt uit wat er bij het ontwerpen van een nieuw ziekenhuis zoal komt kijken.

Welke opdracht kreeg u eind 2020 mee?
“De kernvraag was: ontwerp een gebouw dat ons als ziekenhuis in staat stelt om ook in de toekomst hoogwaardige en betaalbare basiszorg te blijven bieden in de regio.”

Dat klinkt als een pittige klus. Waar moet een architect allemaal rekening mee houden? 
“Je hebt te maken met verschillende factoren en met belangen die op het eerste oog vaak strijdig zijn met elkaar. In een ziekenhuis draait het allereerst om de patiënt, om mensen die bij  binnenkomst vaak onzeker en gespannen zijn. Dat vraagt om een gebouw waarin je je op je gemak voelt en makkelijk je weg kunt vinden. Ook patiënten die langer in het ziekenhuis moeten blijven, bijvoorbeeld vanwege een ingrijpende operatie, hebben belang bij een comfortabele omgeving die het herstel bevordert. Een omgeving met veel daglicht, genoeg ruimte en privacy en een vriendelijke kleurstelling. Al dit soort zaken hebben we meegenomen in het ontwerp. Naast vele  eenpersoonskamers zijn er ruime driepersoonskamers. Niet elke patiënt wil graag alleen liggen, sommigen hebben juist behoefte aan wat meer sociaal contact.

Daarnaast moet het gebouw functioneel en gebruiksvriendelijk zijn voor het personeel. De artsen en verpleegkundigen moeten op een goede, efficiënte manier zorg kunnen verlenen. Het huidige ziekenhuis voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. Het is bovendien te groot. Door de nieuwbouw compact te maken, hoeven zorgmedewerkers tijdens hun dienst niet onnodig veel meters af te leggen. Die energie kunnen ze aanwenden voor de patiënt.”

Wat maakt het ontwerpen van een ziekenhuis zo complex? 
“De uitdaging zit ‘m er in om die verschillende belangen bij elkaar te brengen. De patiënt heeft behoefte aan een comfortabele omgeving met voldoende privacy waarin de dokter de volle  aandacht voor hem heeft. Tegelijkertijd moeten de artsen en verpleegkundigen op een prettige en efficiënte manier zorg kunnen verlenen. Je zult begrijpen dat het behoorlijk puzzelen is met  vierkante meters om het voor iedereen passend te maken.”

Hoe zou u het nieuwe ziekenhuis willen typeren? 
“De regio Weert krijgt een compact en flexibel ziekenhuis dat klaar is voor de toekomst. In het huidige gebouw hebben veel kamers hun eigen functie, waardoor niet alle ruimten dagelijks worden gebruikt. In het nieuwe gebouw voorkomen we dat door bijvoorbeeld uniforme spreek- en onderzoekskamers. De patiënt meldt zich bij binnenkomst aan de balie. Vanuit de centrale wachtruimte wordt hij of zij door de verpleegkundige naar de spreek- en onderzoekskamer geleid die op dat moment beschikbaar is. Op die manier zorgen we voor een optimale bezetting en houden we het gebouw compact. Het flexibele concept biedt medische afdelingen de mogelijkheid om met de zorgvraag mee te groeien of juist in te krimpen. Het nieuwe ziekenhuis is duurzaam in meerdere opzichten.

Het is een comfortabel en functioneel gebouw zonder overbodige luxe dat gasloos – met behulp van een warmtepomp – wordt verwarmd en gekoeld. Daarnaast wordt het ingericht naar de laatste medisch-wetenschappelijke inzichten. Alle kennis die onder meer in de coronatijd is vergaard, hebben we meegenomen; bijvoorbeeld in het ontwerp van de IC’s. Alle zorg die een patiënt in spoedeisende situaties nodig kan hebben, zit straks naast elkaar op de begane grond. Zo gaat er geen tijd verloren en weet de dokter heel snel wat er aan de hand is.”

Waar bent u het meest trots op? 
“De samenwerking met de gebruikers van het ziekenhuis: de medewerkers en patiënten. Voor hen hebben we dit gebouw ontworpen, daarom hebben we hen al vanaf het eerste begin meegenomen in het proces. Natuurlijk was het aanvankelijk even wennen. Een ziekenhuis met minder vierkante meters. Maar gaandeweg raakten medewerkers overtuigd van dit concept en sloeg de twijfel om in enthousiasme. Dat was mooi om te ervaren.”


Gezondheidskrant SJG Weert - oktober 2022 - nummer 2 - pagina 4

Een nieuw ziekenhuis ontwerpen, hoe doe je dat?
Architect Koen Arts: “De regio Weert krijgt een compact en flexibel ziekenhuis dat klaar is voor de toekomst”.