Tjeu Kuppens (63) uit Stramproy heeft allergisch astma, een chronische ontsteking van de luchtwegen die in zijn geval veroorzaakt wordt door een allergie. Dankzij de op maat gesneden medicatie en begeleiding van de poli Longgeneeskunde in SJG Weert kreeg hij z’n leven weer op de rails.
“Het leek zo onschuldig. Ik was aan het trainen voor de halve marathon van Eindhoven en merkte dat ik minder lucht had dan anders. Een beginnend griepje, dacht ik. Wat moest het anders zijn? De vijftig net gepasseerd was ik topfit en elke week bezig om mijn sportieve grenzen te verleggen. Maar de griep bleef uit en de klachten hielden aan. Tijdens het hardlopen kon ik niet meer vrij in- en uitademen. Het voelde alsof mijn longen in een doos zaten. Heel frustrerend als je graag wil sporten en presteren. Zo begon het ruim tien jaar geleden. Een inspannings- en longfunctietest bij de huisartspraktijk in Stramproy wees uit dat er iets mis was met mijn luchtwegen. Dagelijkse ‘pufjes’ brachten weliswaar verlichting, maar konden niet voorkomen dat de benauwdheidsklachten langzaam verergerden. Ik herinner me nog de eerste zware astma-aanval die me op de Spoedeisende Hulp deed belanden. Ik werd ’s nachts wakker, begon te hoesten en kwam er niet meer uit. In de paniek die volgde, ging ik sneller ademen en werd ik alleen maar benauwder. Een gruwelijk eng gevoel. Je krijgt geen lucht meer en denkt dat je doodgaat.
Doorbraak
“In de jaren erna bleven de astma-aanvallen in alle hevigheid terugkeren. Hoewel Prednison en luchtwegverwijderaars me er steeds bovenop hielpen, ging mijn conditie beetje bij beetje achteruit. Ik bleef hardlopen, maar de tochtjes werden steeds korter. Het was duidelijk dat er aan de basis iets moest veranderen. En dat is gelukkig ook gebeurd. Bloedonderzoek toonde aan dat ik een verhoogd IgE-gehalte heb in m’n bloed. Omdat alleen pufjes voor mij niet afdoende zijn, krijg ik om de vier weken in SJG Weert een injectie met Omalizumab, een medicijn om zware, allergische astmatische aanvallen te onderdrukken. Voorafgaand heb ik een gesprek met de longverpleegkundige. Zij vraagt hoe het gaat, houdt de vinger aan de pols en stuurt bij waar nodig. Daarnaast kom ik elk halfjaar voor controle bij de longarts. De begeleiding in Weert is geweldig. Deskundig en heel persoonlijk.
De echte doorbraak in mijn behandeling kwam eind 2017. Nadat ik weer een astma-aanval had gehad, bood mijn longarts Linda van Eijsden aan om te starten met een intensieve longrevalidatie in SJG Weert. Een speciaal trainingsprogramma van veertien weken, ontwikkeld door CIRO Horn, bestaande uit sport, spel, educatie en ontspanningsoefeningen. In één woord fantastisch hoe ik ben begeleid. De crux van dit revalidatieprogramma is dat je uithoudingsvermogen opbouwt. Hoe fitter je bent, hoe beter je een astma-aanval kunt opvangen. Daarbij leer je hoe je meer vanuit je buik kunt ademen en krijg je allerhande praktische tips die het leven met astma makkelijker maken.”
Grenzen bewaken
Sport is mijn graadmeter geworden. Ik ben nu 63 en kan weer vijf kilometer hardlopen. Als ik thuiskom, hoort mijn vrouw aan mijn ademhaling direct hoe het met me gaat. Als het de verkeerde kant dreigt op te gaan, hoef ik mijn huisarts maar te bellen en krijg ik een stootkuurtje Prednison voorgeschreven. Met de maandelijkse injectie in het ziekenhuis, aangevuld met mijn dagelijkse puffers en neusspray is de basis op orde en heb ik geen zware aanvallen meer. Tijdens de revalidatie heb ik geleerd om mijn klachten serieus te nemen en eerder aan de bel te trekken. Dat was voor mij het moeilijkste, mijn grenzen aangeven. Met de hele wereld kon het slecht gaan, maar niet met Tjeu Kuppens. Ik wilde er niet aan toegeven, mezelf me geen oude man voelen. Nu geef ik aan als mijn motortje leeg is, wat de buitenwereld er ook van denkt.
Ook anno 2019 snapt de buitenwereld nog niet zoveel van astma. Je hoort mensen soms denken: hoe kan die man nou in de ziektewet zitten en toch hardlopen? Ze moesten eens weten. Zeker als je astma hebt, is sporten onvoorstelbaar belangrijk.”
Niet te genezen, wel goed te behandelen
Alsof je door een rietje ademt. Zo voelt het wanneer je een astma-aanval hebt, een chronische ontsteking van de luchtwegen. De belangrijkste symptomen: ernstige benauwdheid (bij inspanning en soms ’s nachts), veel hoesten en een piepende ademhaling. Bij allergisch astma worden deze klachten onder meer veroorzaakt door een allergie. Het IgE-gehalte (immuunglobine E) in het bloed is dan meestal verhoogd, wat er op duidt dat het afweersysteem niet werkt zoals het moet: het reageert op prikkels waarop het eigenlijk niet hoort te reageren. De luchtwegen zijn dan overgevoelig voor bijvoorbeeld huisstofmijt, pollen, huisdieren of schimmels.
Allergisch astma is niet te genezen, wel te behandelen. “De meeste patiënten kunnen hun klachten goed onder controle houden met een puffer, ook wel inhalator genoemd; een ontstekingsremmer of luchtwegverwijder, of een combinatie hiervan. Bij astma-aanvallen kan een kortdurende behandeling met Prednison vaak noodzakelijk zijn”, vertelt longarts Linda van Eijsden van SJG Weert.
Wanneer luchtwegverwijders de benauwdheidsklachten onvoldoende verlichten en de patiënt veel astma aanvallen heeft, bieden de longartsen een goed alternatief. “Patiënten met een verhoogd IgE-gehalte in het bloed komen in aanmerking voor een injectie met Omalizumab. Deze IgE-remmer wordt om de paar weken toegediend. Bij een aantal patiënten met allergisch astma zien we dat het aantal astma-aanvallen hierdoor afneemt.”
Daarnaast hebben veel astmapatiënten baat bij longrevalidatie. Linda van Eijsden licht toe: “Na een onderzoek van drie dagen bij CIRO Horn, wordt de patiënt dan drie maanden lang door een team van professionals begeleid. Samen bepalen we het doel: waar sta je nu en waar wil je naar toe. We helpen je om fitter te worden en geven advies over hoe je beter met astma kunt omgaan. Gezond leven is heel belangrijk bij deze chronische luchtwegaandoening. Dus veel bewegen en niet roken. Hoe fitter je bent, hoe weerbaarder: des te kleiner het risico op infecties en hoe minder hard de longen hoeven te werken. Het is écht zo: met een gezonde levensstijl kun je ook als astmapatiënt heel oud worden.”
Gezondheidskrant SJG Weert • nummer 1 • april 2019 • pag. 7
