Als er geen uitzicht meer is op genezing staat ons als ziekenhuis nog maar één ding te doen: de laatste levensfase voor de patiënt en zijn naasten zo aangenaam mogelijk maken. Samen met onze zorgpartners in de regio zorgt SJG Weert voor een vloeiende overdracht naar huis, het verpleeghuis of hospice. Twan Smeets uit Soerendonk kijkt met een dankbaar gevoel terug op de laatste maanden van zijn vader Toon die afgelopen september op 82-jarige leeftijd overleed.
Zijn gezondheid was al jaren broos. Met operaties aan de maag, het hart en de vaten en een gebrekkige nierfunctie had Toon bijna een abonnement op het ziekenhuis. Klagen deed hij nooit, de Brabander nam het leven zoals het kwam. Om de doorbloeding in zijn benen op gang te houden, zag zijn vrouw Annie er op toe dat hij in beweging bleef. Bijna elke dag liepen ze samen. Tot september 2019, toen Annie werd getroffen door een herseninfarct en een paar dagen later overleed. Toon bleef alleen achter en kwam nauwelijks nog zijn stoel uit.
Een warme deken
In april werd hij met een ernstige vaatvernauwing opgenomen in het ziekenhuis. Een amputatie van zijn linkerbeen was de enige redding. Na een lange revalidatie in St. Martinus mocht Toon in juli naar huis, maar een paar maanden later ging het opnieuw mis. Dit keer was het zijn rechterbeen. Opereren was geen optie meer, daarvoor was zijn conditie te slecht. In overleg met de dokter en zijn vier kinderen besloot Toon op dinsdag 7 september om de medische behandeling te staken. “Omdat hij geen pijn wilde en waardig wilde sterven, koos hij met volle overtuiging voor palliatieve zorg. In het geval van mijn vader betekende dat: geen levensreddende behandelingen meer, maar alleen pijnmedicatie”, vertelt zijn zoon Twan.
Het palliatief team van SJG Weert voelde voor de familie Smeets als een warme deken. “Alle zorgen werden uit handen genomen, mijn vaders wens stond centraal. Er werd écht naar ons geluisterd. Als we bij de verpleging bijvoorbeeld aangaven dat hij pijn had, werd daar direct op geanticipeerd. Daarbij hadden we als familie een vast aanspreekpunt binnen het palliatief team. Eén persoon die de zorg met ons afstemde en zorgde voor een vloeiende overgang naar het hospice. Dat was heel prettig. In zo’n situatie kun je dat regelwerk er echt niet bij hebben, je wil je aandacht volledig richten op je vader. Als familie dicht bij elkaar zijn. En dat kon ook. Ondanks corona mochten alle kinderen in het ziekenhuis erbij zijn.”
Troostrijk afscheid
In de nacht van 9 op 10 september stierf Toon in hospice De Regenboog in Eindhoven. Omringd door zijn kinderen. “Tot op het laatst was pap bij kennis en hebben we in de zorg samen de touwtjes in handen gehouden. Dat voelt goed, daar zijn we alle medewerkers die in de laatste fase voor mijn vader hebben gezorgd, enorm dankbaar voor. Iemand die ongeneeslijk ziek is, heeft meer zorg nodig dan iemand die aan het genezen is. Een goede pijnbestrijding. Een goed bed om doorligwonden te voorkomen. En goede communicatie. Ontzettend belangrijk. Dat wordt nog wel eens onderschat. Wat bij mijn moeder helaas niet mogelijk was, hebben we bij mijn vader wel kunnen doen. We hebben persoonlijk afscheid van hem kunnen nemen. Begrijp me goed: het maakt het verlies niet minder, maar wel draaglijker. Pap is waardig gegaan, dat biedt troost. Het is goed zo.”
Als je niet meer beter wordt…
Wanneer je ongeneeslijk ziek bent, betekent dat niet dat er geen behandelmogelijkheden meer zijn. De behandeling richt zich alleen niet meer op genezing, maar op het bestrijden van de pijn en het voorkomen en verlichten van klachten die het gevolg zijn van je ziekte. Dit noemen we palliatieve zorg. Palliatie betekent letterlijk ‘een mantel om iemand heen slaan.’
Wanneer de zorgvraag te complex wordt, kan de behandelend arts in SJG Weert de hulp inschakelen van het palliatief team. Dit zijn artsen en verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in de zorg aan patiënten die niet meer beter worden. Het palliatief team is er niet alleen om lichamelijke pijnklachten te bestrijden, maar biedt ook emotionele en geestelijke ondersteuning en geeft informatie en advies om het leven tot op het laatste waardig te houden. “Palliatieve zorg wordt nog vaak verward met stervensbegeleiding”, zegt neuroloog Veronique Moers, lid van het palliatief team. “Palliatieve zorg is zoveel meer. En ze begint ook veel eerder, namelijk op het moment dat je je lichamelijk misschien nog niet ziek voelt, maar wel weet dat je niet meer beter wordt. Het is goed om in een vroegtijdig stadium na te denken over wat je wil en je wensen met de dokter en je familie te bespreken. Zo weet je wat je kunt verwachten en behoud je zelf de regie.”
Gezondheidskrant SJG Weert - december 2021 - nummer 3 – pagina 13
