Soms kan een vaatvernauwing in het been zo ernstig zijn dat amputatie het laatste redmiddel is. In dat extreme geval is alleen de beste revalidatiezorg en emotionele begeleiding goed genoeg. De betrokken zorgverleners in de regio Weert werken intensief samen om ervoor te zorgen dat de vaatpatiënt - met of zonder prothese - zo goed mogelijk zelfstandig kan blijven functioneren.
SJG Weert, Libra Revalidatie en Land van Horne laten rond dit gezamenlijke doel niets aan het toeval over. Om de revalidatie na een beenamputatie zo soepel mogelijk te laten verlopen en verdere complicaties te voorkomen, bundelen de verschillende zorgverleners hun expertise rond de patiënt en houden ze de medische lijnen zo kort mogelijk. Zo houden ze bijvoorbeeld intensief contact via een beveiligde groepsapp en hebben ze afspraken gemaakt over een snellere doorverwijzing zodat de patiënt na zijn ziekenhuisopname direct kan starten met zijn herstel.
Expertteam
Ook de revalidatie zelf klimt naar een nog hoger niveau. De therapeuten van Land van Horne en Libra Revalidatie bundelen hun krachten en brengen hun behandelexpertise namelijk in één trainingsgroep voor patiënten bij elkaar. “De medisch specialistische revalidatie van Libra en de geriatrische revalidatie van Land van Horne brengen we samen in één expertteam. De revalidatiearts, prothesemaker, specialist ouderengeneeskunde, fysio- en ergotherapeuten, wondverpleegkundige en op termijn ook de psychologen en maatschappelijker werkers: alle gespecialiseerde zorg die na een amputatie nodig is, komt bij elkaar. Hierbij zijn de korte lijntjes naar de vaatchirurg/wondpoli in SJG Weert ontzettend belangrijk. Landelijk lopen we voorop met deze samenwerking die erop is gericht om de patiënt zo soepel mogelijk door het traject te loodsen”, vertelt Willemijn van Rooij, revalidatiearts van SJG Weert en Libra Revalidatie. Zij is de spin in het web die de zorg stroomlijnt en coördineert.
Voetenspreekuur
Veruit de meeste vaatpatiënten blijft een amputatie gelukkig bespaard. Deze meest rigoureuze optie komt pas in beeld als er geen andere behandelmogelijkheden meer zijn en de gezondheid serieus in gevaar komt. In SJG Weert gebeurt dit zo’n zes keer per jaar. Meestal gaat het dan om kwetsbare ouderen die kampen met meerdere, chronische aandoeningen. De vaatproblemen kunnen gepaard gaan met suikerziekte en een zogenaamde diabetische voet. Dit gaat samen met wondgenezingsproblemen. Daarnaast merken ze als gevolg van een verminderd gevoel in de benen wondjes minder snel op waardoor deze ook niet goed de kans krijgen om te genezen, met alle infectierisico’s van dien. “Deze patiënten nodigen we dan ook regelmatig uit voor controle op ons diabetisch voetenspreekuur”, vertelt vaatchirurg Arthur Sondakh van SJG Weert.
Emotionele begeleiding
Zodra amputatie de laatste reddingsboei is, verwijst de vaatchirurg de patiënt voor verdere uitleg en advies naar de revalidatiearts. Willemijn van Rooij staat in dit gesprek uitvoerig stil bij de emotionele kant, de impact van een amputatie op het dagelijks leven. “Rond zo’n ingrijpende beslissing doemen er allerhande vragen op. Wat zijn de medische risico’s? Hoe gaat het straks met lopen? Kan ik nog voor mezelf zorgen? Wat zijn de voor- en nadelen van een prothese en een rolstoel? Hoe lang moet ik revalideren? Wanneer mag ik naar huis?”
Ook direct na de operatie en tijdens de revalidatie blijft de revalidatiearts dicht bij de patiënt en houdt ze samen met de betrokken professionals de vinger aan de pols. Hoe gaat het met de wondgenezing? En met het leren lopen? “Omdat amputatie maar weinig voorkomt, is het revalidatiegroepje klein. Dat biedt grote voordelen. Doordat we onze expertise bundelen, kunnen we de patiënt nog intensiever en met meer individuele aandacht behandelen en begeleiden”, vertelt specialist ouderengeneeskunde Bart Vonken van Land van Horne. “Richting de toekomst gaan we de kwaliteit nog verder uitbouwen. We willen de klinische en poliklinische revalidatie beter op elkaar laten aansluiten en patiënten aan de hand van hun ziektebeeld beter clusteren. Ook gaan we de ervaringen van patiënten via enquêtes structureel meten. De uitkomsten gebruiken we om de revalidatiezorg naar een nog hoger niveau te tillen.”
Leven na een amputatie
De keuze voor amputatie blijft voor patiënten hoe dan ook een zware beslissing. Zeker als de leeftijd hoog is en de gezondheid broos. Ook het traject erna mag niet onderschat worden, benadrukt vaatchirurg Arthur Sondakh. Zoals de wondgenezing die bij diabetische patiënten met vaatproblemen vaak lang duurt. Het risico op complicaties, het leren functioneren met één been of met een prothese, en niet te vergeten: de emotionele impact van een amputatie. “Daarom is het zo belangrijk dat alle zorgverleners die hierbij betrokken zijn optimaal samenwerken. Met de juiste revalidatie en begeleiding kan het leven na een amputatie wel degelijk de moeite waard zijn.”
Gezondheidskrant SJG Weert • nummer 3 • december 2019 • pag. 13
